Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 22, Tiết 85: Văn bản "Tức cảnh Pác Bó"

 Gv: Lương Thanh Ngọc Anh  Trường THCS Nguyễn Anh Hào
 Tuần: 22 Tiết 85: Văn bản: TỨC CẢNH PÁC BÓ 
 (Hồ Chí Minh)
CÁC EM CẦN NẮM NHỮNG KIẾN THỨC CHÍNH CỦA BÀI HỌC:
I - Tìm hiểu chung:
- Hồ Chí Minh (1890 – 1969): nhà văn, nhà thơ, chiến sĩ cách mạng, anh hùng giải phóng 
dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới.
- Văn bản được học viết theo thể thơ tứ tuyệt, ra đời tháng 2 năm 1941.
II – Đọc - hiểu văn bản:
1. “Thú lâm tuyền” ở Bác Hồ (hai câu thơ đầu)
- Phép đối thể hiện: Đối vế câu (Sáng ra bờ suối/tối vào hang), đối thời gian (sáng/tối), 
đối không gian (suối/hang), đối hoạt động (ra/vào).
 Phép đối vừa có tác dụng diễn tả hoạt động đều đặn, nhịp nhàng của con người, vừa 
diễn tả được quan hệ gắn bó hòa hợp giữa con người và thiên nhiên Pác Bó. Ra “suối” là 
ra nơi làm việc – một phiến đá bên bờ suối để “dịch sử Đảng”. Vào “hang” là vào hang 
Pác Bó – nơi sinh hoạt hàng ngày sau buổi làm việc. Từ đó câu thơ giúp ta hiểu cuộc 
sống hài hòa, thư thái và có ý nghĩa của người cách mạng luôn làm chủ hoàn cảnh. 
- Những câu thơ có giọng khẩu khí, pha chút hóm hỉnh cho thấy niềm vui thích thực sự 
của Bác khi được sống giữa núi rừng quê hương dù hoàn cảnh sống và điều kiện làm việc 
hết sức khó khăn, gian khổ.
 2. Suy ngẫm của Bác về cuộc đời cách mạng:
 - Người xưa tìm đến thú lâm tuyền vì bất lực trước thực tế xã hội. Còn Bác sống hoà 
nhịp với thiên nhiên nhưng vẫn nguyên vẹn cốt cách chiến sĩ cách mạng.
 - Lối sống thanh cao, khí tiết trong thú lâm tuyền của Bác không hề tiêu cực mà là 
một biểu hiện “sang trọng” của cuộc đời người cách mạng.
 Học online tuần 23, Ngữ văn 8  Năm học: 2020– 2021 19 Gv: Lương Thanh Ngọc Anh  Trường THCS Nguyễn Anh Hào
 Tuần: 22 Tiết 86: CÂU CẦU KHIẾN
CÁC EM CẦN NẮM NHỮNG KIẾN THỨC CHÍNH CỦA BÀI HỌC:
I - Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến.
1. Trong những đoạn trích đã cho, câu nào là câu cầu khiến ? Đặc điểm hình thức nào 
cho ta biết đó là câu cầu khiến ? Câu cầu khiến trong những đoạn trên dùng để làm gì ? 
+ Các câu cầu khiến:
 a. “- Thôi đừng lo lắng.”(dùng để khuyên bảo, kết thúc bằng dấu chấm), “Cứ về đi.” 
(dùng để yêu cầu, kết thúc bằng dấu chấm)
b. “ – Đi thôi con.” (yêu cầu, kết thúc bằng dấu chấm)
2. Cách đọc câu “Mở cửa !” trong (b) có gì khác với cách đọc câu “Mở cửa.!” trong (a) 
không ? Câu “Mở cửa !” trong (b) dùng để làm gì ? Khác với câu “Mở của.” Trong (a) 
ở chỗ nào ? 
+ Cách đọc với ngữ điệu khác nhau, trong (b) dùng để ra lệnh, trong (a) dùng để trả lời.
3. Kết luận: 
 Học online tuần 23, Ngữ văn 8  Năm học: 2020– 2021 21 Gv: Lương Thanh Ngọc Anh  Trường THCS Nguyễn Anh Hào
 Tuần: 22 Tiết 87: THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH
CÁC EM CẦN NẮM NHỮNG KIẾN THỨC CHÍNH CỦA BÀI HỌC:
I - Kiểu bài thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.
+ Hs đọc bài tập phần I.
1. Bài giới thiệu để giúp em hiểu biết:
+ Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn là hai di tích nằm giữa lòng Hà Nội .
2. Muốn viết bài giới thiệu một danh lam thắng cảnh như vậy em cần có những kiến thức:
+ Cần có những kiến thức về vị trí, diện tích, độ nông sâu, quang cảnh thiên nhiên xung 
quanh, nét đặc biệt về di tích đó.
3. Để có kiến thức về danh lam thắng cảnh:
+ Muốn có những tri thức trên ta phải đọc sách, tra cứu, quan sát, hỏi han... 
4. Bài viết được sắp xếp theo bố cục, thứ tự nào ? Theo em bài này có sai sót gì về bố cục 
? 
+ Bài viết thiếu phần mở bài, chỉ mới đề cập đến phần lịch sử ra đời. Bài viết chưa có 
phần miêu tả về vị trí, độ rộng, hẹp của hồ, thiếu miêu tả quang cảnh xung quanh, cây 
cối, màu nước, đặc biệt ở hồ Gươm có một loại rùa hiếm, vì thế bài viết có phần khô 
khan.
5. Phương pháp thuyết minh ở đây là gì ? 
+ Phương pháp thuyết minh ở đây là nêu định nghĩa, giải thích.
6. Cách giới thiệu về một danh lam thắng cảnh:
+ Muốn viết một bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh cần phải có kiến thức 
về địa lí, lịch sử, văn hoá, văn học nghệ thuật liên quan đến đối tượng vì vậy phải đọc 
sách báo, tài liệu nghiên cứu, ghi chép, xem phim ảnh, băng ghi hình , phải đến tận nơi 
để quan sát, hỏi han những người sống lâu năm gần danh lam thắng cảnh, lắng nghe 
những nhận xét của khách du lịch về danh lam thắng cảnh đó. Khi viết cần có yếu tố 
miêu tả, bình luận, để bài viết thêm sinh động và hấp dẫn.
 Học online tuần 23, Ngữ văn 8  Năm học: 2020– 2021 23 Gv: Lương Thanh Ngọc Anh  Trường THCS Nguyễn Anh Hào
 Tuần: 23 Tiết: 88 Văn bản: NGẮM TRĂNG
CÁC EM CẦN NẮM NHỮNG KIẾN THỨC CHÍNH CỦA BÀI HỌC:
I - Tìm hiểu chung:
 - Tác giả: Hồ Chí Minh.
 - Hai văn bản được học trích ra từ tập thơ “Nhật kí trong tù”.
II – Đọc - hiểu văn bản:
1. Hai câu thơ đầu:Thể hiện sự nhạy cảm và khát vọng được thưởng trăng một cách trọn 
vẹn.
 Bác Hồ ngắm trăng trong hoàn cảnh đặc biệt: Trong tù ngục, qua song sắt nhà tù. 
 Thi nhân xưa gặp cảnh trăng đẹp, thường đem rượu uống trước hoa để thưởng trăng thì 
mới thú vị và viên mãn. Còn ở đây bậc tao nhân mặc khách thưởng trăng lại là một tù 
nhân bị đày đọa nhưng tâm hồn vẫn ung dung, vẫn thèm được tận hưởng cảnh trăng đẹp, 
vẫn lấy làm tiếc vì không có rượu và hoa để thưởng trăng thêm trọn vẹn.
 2. Hai câu thơ cuối: 
- Cả hai câu thơ đều thấy giữa “nhân” và “nguyệt” có “song sắt nhà tù” chắn giữa nhưng 
cả người và trăng đều vượt song sắt tìm đến nhau, chủ động giao hòa cùng nhau, ngắm 
nhau say đắm.
 - Cách sắp xếp từ ngữ và sử dụng phép đối cho thấy với cuộc ngắm trăng này, song sắt 
nhà tù đã trở nên bất lực, vô nghĩa trước những tâm hồn tri âm tri kỉ tìm đến nhau.
III - Tổng kết:
 Ghi nhớ: (SGK/38, 40)
IV - Luyện tập: 
1. Học thuộc và đọc diễn cảm hai bài thơ. 
2. Nêu suy nghĩ của em về hình tượng nhân vật trữ tình trong hai bài thơ. 
 Học online tuần 23, Ngữ văn 8  Năm học: 2020– 2021 25