Bài giảng Tiếng việt Lớp 5 - Luyện từ và câu: Đại từ xưng hô

 TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH PHƯỚC
 LUYỆN TỪ VÀ CÂU
 Đại từ xưng hô. Đại từ xưng hô 
 I - Nhận xét:
1. Trong số các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói ? 
 Những từ nào chỉ người nghe ? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới ?
 Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm 
gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm 
hỏi :
 - Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế ?
 Hơ Bia giận dữ :
 - Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.
 Nghe nói vậy, thóc gạo tức giận lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả 
vào rừng. 2. Theo em, cách xưng hô của mỗi nhân vật ở đoạn văn trên thể 
 hiện thái độ của người nói như thế nào ?
Cơm hỏi:
-Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế ?
Hơ Bia giận dữ:
- Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.
 * Cơm tự xưng là chúng tôi và gọi Hơ Bia là chị.
 Thể hiện thái độ lịch sự, tôn trọng.
 * Hơ Bia tự xưng là ta, gọi cơm là các ngươi.
 Thể hiện thái độ kiêu căng, thô lỗ, coi thường người nói chuyện 
 với mình. II- Ghi nhớ:
1. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình hay 
 chỉ người khác khi giao tiếp: tôi, chúng tôi; mày, chúng mày; 
 nó, chúng nó,
 2. Bên cạnh các từ nói trên, người Việt Nam còn dùng nhiều 
 danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô để thể hiện rõ thứ bậc, 
 tuổi tác, giới tính: ông, bà, anh, chị, em, cháu, thầy, bạn, 
 3. Khi xưng hô, cần chú ý chọn từ cho lịch sự, thể hiện đúng mối 
 quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc tới. Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức 
tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai:
 - Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à !
 Rùa đáp:
 - Anh đừng giễu tôi ! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn !
 Thỏ ngạc nhiên:
 - Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao ? Ta chấp chú em một nửa 
đường đó. Bài 2: Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi ô trống :
 Thứ tự cần điền
 1.Tôi 2.Tôi 3.Nó
 4.Tôi 5.Nó 6. chúng ta