Bài tập Vật lí Lớp 7 - Bài 42+43: Thấu kính hội tụ. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

 Bài 42-43: THẤU KÍNH HỘI TỤ - ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU 
KÍNH HỘI TỤ
I. Kiến thức trọng tâm:
1. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
 - Thấu kớnh hội tụ cú phần rỡa mỏng hơn phần giữa. Kí hiệu trong hình vẽ: 
 - Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló 
 hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
 - Đưa thấu kính hội tụ quan sát dòng chữ thấy ảnh lớn hơn bình thường.
 2. Một số khái niệm:
 o Trong đó: là trục chính
 F, F’ là hai tiêu điểm
 O là quang tâm
 OF=OF’ = f gọi là 
 tiêu cự của thấu kính
3. Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ:
 (1): Tia tới đi qua quang tâm thỡ tia lú tiếp tục đi thẳng (không bị khúc xạ) 
 theo phương của tia tới.
 (2): Tia tới song song với trục chớnh thỡ tia lú đi qua tiêu điểm.
 (3): Tia tới đi qua tiêu điểm thỡ tia lú song song với trục chớnh.
4. Dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh hội tụ:
 - Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với trục chính, A nằm 
 trên trục chính), chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng cách vẽ đường truyền của hai 
 trong ba tia sáng đặc biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính là ta có ảnh 
 A’ của A.
 - Nối A’, B’ lại với nhau ta dựng được ảnh A’B’.
 II. Bài tập áp dụng:
42-43.2 Hình 42-43.2 cho biết Δ là trục chính của một thấu kính, S là điểm sáng, S’ là 
ảnh của S tạo bởi thấu kính đó.
a. S’ là ảnh thật hay ảnh ảo ?
b. Vì sao em biết thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ?
Bằng cách vẽ , hãy xác định quang tâm O, hai tiêu điểm F, F’ của thấu kính đã cho. + Tia ló 1 đi qua tiêu điểm F’, vậy tia tới là tia đi song song với trục chính của thấu 
kính.
+ Tia ló 2 là tia đi song song với trục chính, vậy tia tới là tia đi qua tiêu điểm của thấu 
kính.
42-43.4 Hình 42-43.4 cho biết Δ là trục chính của một thấu kính, AB là vật sáng. 
A’B’ là ảnh của AB.
a. A’B’ là ảnh thật hay ảnh ảo ? Vì sao ?
b. Vì sao em biết thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ ?
c. Bằng cách vẽ, hãy xác định quang tâm O và tiêu điểm F, F’ của thấu kính trên.
Đáp án:
a. A’B’ là ảnh ảo vì nó cùng chiều với vật.
b. Thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ vì A’B’ là ảnh ảo lớn hơn vật.
c. Xác định quang tâm O, hai tiêu điểm F và F’ bằng cách vẽ (hình 43.7)
+ B’ là ảnh của điểm B nên ta nối B’ với B cắt trục chính của thấu kính tại quang tâm 
O.
+ Từ O dựng đường vuông góc với trục chính, ta có vị trí đặt thấu kính.
+ Từ B dựng tia BI song song với trục chính của thấu kính. Nối IB’ kéo dài cắt trục 
chính tại F’ . Lấy OF = OF’.