Đề tài Ứng dụng phương pháp vẽ sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn cho học sinh lớp 1

 Đề tài : Ứng dụng phương pháp vẽ sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn 
 cho học sinh lớp 1
Tên đề tài : 
 Ứng dụng phương pháp vẽ sơ dồ đoạn thẳng
 để giải các bài toán đơn cho học sinh lớp 1
PHẦN I : MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài.
 2. Mục đích nghiên cứu đề tài.
 3. Phương pháp nghiên cứu.
 4. Tóm tắt nội dung đề tài.
PHẦN II : NỘI DUNG 
ChươngI : Những định hướng về đổi mới phương pháp dạy học môn Toán ở tiểu 
học
 1. Sự cần thiết phải đổi mới phương pháp dạy học môn toán ở tiểu học.
 2. Đổi mới Phương pháp dạy học ở bậc tiểu học như thế nào?
 3. Đổi mới PPDH theo hướng tích cực là như thế nào?
 4. Một số hình thức tổ chức hướng dẫn hoạt động học tập toán theo 
 hướng đổi mới Phương pháp dạy học ?
ChươngII : Dạy học các bước trong quá trình dạy ứng dụng phương pháp sơ đồ 
đoạn thẳng để dạy giải toán ở tiểu học
 A/.Thế nào là toán đơn , toán hợp .
 B/.Làm thế nào để hướng dẫn học sinh giải một toán có lời văn ?
 C/.Ứng dụng phương pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn :
 1/.Khái niệm về sơ đồ đoạn thẳng
 2/.Các dạng sơ đồ đoạn thẳng
 3/.Giới thiệu cách tóm tắt đề toán bằng sơ đồ đoạn thẳng.
 4/.Thế nào là ba phần của một bài toán.
 D/.Tổ chức dạy học giải toán đơn gồm những nội dung gì ?
Chương III : Sơ lược về Chương trình sách giáo khoa toán lớp một.
 1. Mục tiêu chung của chương trình toán lớp một.
 2. Vị trí , mục đích, yêu cầu của việc dạy học giải toán ở lớp 1.
Chương IV : 
 1. Đối với giáo viên 2. Đối với học sinh
Chương V : Thực nghiệm
 1. Mục đích thực nghiệm. 2. Cách tổ chức thực nghiệm
 3. Nơi thực nghiệm. 4. Kết quả thực nghiệm
PHẦN III : KẾT LUẬN
 1 Đề tài : Ứng dụng phương pháp vẽ sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn 
 cho học sinh lớp 1
tích cực hóa các hoạt động học tập của học sinh để phát triển năng lực toán học 
của từng học sinh. 
 Mà học sinh lớp 1 là trẻ lần đầu tiên đi học , ngôn ngữ trẻ mới bắt đầu 
phát triển khi được học môn tiếng Việt , môn toán và các môn học khác, do đó 
trẻ đọc , nói, viết chưa được rành mạch, chữ viết chưa viết thạo, chưa có nề 
nếp, sự suy nghĩ còn hạn hẹp, tính còn hiếu động, không ngồi yên , nên việc 
dạy học môn toán rất khó khăn đối với giáo viên khi dạy toán.
 Do đó yêu cầu giáo dục mới chuyển sang phương pháp dạy học là phải 
đổi mới phương pháp dạy học nhằm tích cực hoá các hoạt động học tập của học 
sinh, tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh đều tham gia tích cực vào quá 
trình dạy học, để nâng cao chất lượng giáo dục.
 Với bài toán có lời văn ( toán đơn ) ở lớp 1, đối tượng nhận thức là một 
quan hệ toán nào đó, bị che dấu bởi những tình huống ngôn ngữ trong đề bài. 
Để bộc lộ được điều đó người ta có thể sử dụng các phương tiện trực quan như : 
vật thật ( que tính, khối nhựa .), hình vẽ, sơ đồ ,.
 Như vậy Toán có lời văn đã có vị trí rất quan trong trong chương toán tiểu 
học, học sinh tiểu học được làm quen toán có lời văn ngay từ lớp 1 và học liên 
tục cho đến lớp 5. Nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học giải toán có 
lời văn cho giáo viên và học sinh lớp 1, nên tôi chọn đề tài ““Ứng dụng 
phương pháp vẽ sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn cho học sinh lớp 1”, 
nhằm tích cực hoá các hoạt động học tập của học sinh, tạo điều kiện cho giáo 
viên và học sinh đều tham gia tích cực vào quá trình dạy học, để nâng cao chất 
lượng dạy học môn toán lớp 1 theo chương trình mới.
2/.Mục đích nghiên cứu đề tài :
 - Tìm hiểu chương trình môn Toán lớp Một .
 - Tìm hiểu nội dung và phương pháp dạy học tích cực để dạy giải toán có 
 lời văn ( toán đơn ) .
 - Tìm hiểu lý luận dạy học tích cực.
 - Thực nghiệm đề tài thông qua tự dạy các tiết toán theo hướng tích cực để 
 kiểm nghiệm đề tài, rút kinh nghiệm để dạy tốt hơn nữa khi áp dụng dạy 
 học theo hướng tích cực để giải toán có lời văn ( toán đơn ). 
3/.Phương pháp và đối tượng nghiên cứu :
 3 Đề tài : Ứng dụng phương pháp vẽ sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn 
 cho học sinh lớp 1
lĩnh, có năng lực, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm, thích ứng được với 
thực tiễn đời sống xã hội luôn phát triển. Nhu cầu này làm cho mục tiêu đào tạo 
của nhà trường phải được điều chỉnh một cách thích hợp dẫn đến sự thay đổi tất 
yếu về nội dung và phương pháp dạy học.
 Đặc điểm của lối dạy học cũ là có sự mất cân đối rõ rệt giữa hoạt động 
dạy của giáo viên và hoạt động của học sinh. trong đó :
 -Thực tế hiện nay vẫn còn một số giáo viên là người truyền thụ kiến thức 
nội dung các môn học theo các tài liệu hiện có trong sách giáo khoa, sách giáo 
viên., còn học sinh học tập một các thu động, chủ yếu chỉ nghe, ghi nhớ, làm 
bài theo mẫu không tạo được sự hứng thú học tập, nội dung bài dạy đơn điệu 
rập khuôn, không phát huy dược các năng lực vốn có của các nhân làm cho các 
em ít có cơ hội phát triển.
 -Có thể nói hiện nay vẫn còn một giáo viên quan niệm rằng , người thầy 
là người duy nhất có quyền đánh giá kết quả học tập của học sinh. Tiêu chuẩn 
đánh giá học sinh của giáo viên là kết quả ghi nhớ, tái hiện lại những điều giáo 
viên đã giảng. Giáo viên không tạo cho học sinh được tự đánh giá mình và đánh 
giá lẫn nhau giữa học sinh với học sinh.
 Nếu dạy học toán ở tiểu học như thế đã đi sai mục tiêu và nội dung giáo 
dục, thực sự là rào cản việc đào tạo những người phát triển toàn diện, năng 
động, tự tin, linh hoạt sáng tạo, không thích ứng với những đổi mới đang diễn 
ra hằng ngày. 
 Do đó yêu cầu giáo dục mới chuyển sang phương pháp dạy học là phải 
đổi mới phương pháp dạy học nhằm tích cực hoá các hoạt động học tập của học 
sinh, tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh đều tham gia tích cực vào quá 
trình dạy học, để nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng nhu cầu công nghiệp 
hoá hiện đại hoá đất nước hiện nay.
 Hiện nay trên thế giới đã có xu thế đổi mới phương pháp dạy học nhằm 
phát huy tính tích cực của học sinh trong quá trình dạy học.
 Luật Giáo dục Việt Nam cũng đã khẳng định Phương pháp dạy học là 
phải phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động , sáng tạo của học sinh, “ 
nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn 
và lâu dài về Đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp 
tục học ở các lớp trên.
 5 Đề tài : Ứng dụng phương pháp vẽ sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn 
 cho học sinh lớp 1
thay đổi cách hoạt động để cùng học sinh đều làm việc tích cực, có hiệu quả và 
nhằm vào sự phát triển của cá nhân học sinh.
 2.2/.Khi tổ chức và hướng dẫn các hoạt động của học sinh, giáo viên phải 
vận dụng một cách hợp lý của các phương pháp dạy học cũ để giúp học sinh 
huy động các kiến thức của mình.từ đó mà phát hiện ra và tham gia vào việc 
giải quyết các tình huống có thể có trong đời sống.
 Như vậy đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học nói chung và dạy toán 
nói riêng là không loại bỏ các phương pháp dạy học truyền thống mà phải vận 
dụng các phương pháp đó để tổ chức cho học sinh hoạt động học tập theo kiểu 
mới ( hoạt động cá nhân, theo nhóm.) tạo điều kiện cho từng học sinh được 
tham gia giải quyết vấn đề ( thường là bài toán có nội dung gần gũi với đời 
sống hằng ngày), từ đó mà thu nhận tri thức mới và rèn luyện kỹ năng mới.
 -Kết quả dạy học toán không chỉ đem lại cho học sinh những tri thức, kỹ 
năng cơ bản cần thiết của môn toán mà còn góp phần hình thành phương pháp 
học tập, phương pháp phát hiện và giải quyết các vấn đề học tập và trong cuộc 
sống.
 2.3/.Đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học và đổi mới phương pháp 
dạy học toán là một quá trình lâu dài, nó , nó gắn bó chặt chẽ với đổi mới mục 
tiêu và nội dung giáo dục, đổi mới cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, đổi mới 
đào tạo và bồi dưỡng giáo viên đổi mới cách đánh giá các môn học. Mức độ 
thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học tuỳ thuộc vào điều kiện và 
hoàn cảnh cụ thể đều có thể tự xác định mức độ, cách thực hiện theo khả năng 
và sự cố gắng của đơn vị, của giáo viên từng trường, từng lớp.
 Qua phân tích trên, trong đổi mới phương pháp dạy ở tiểu học, riêng đổi 
mới phương pháp dạy học toán , ta thấy cóù 5 định hướng để đổi mới phương 
pháp dạy học toán ở tiểu học như sau :
 -Thứ nhất : Đổi mới nhận thức, trong đó cần trân trọng khả năng chủ 
động sáng tạo của giáo viên và của học sinh.
 -Thứ hai :Đổi mới các hình thức tổ chức dạy học, nên khuyến khích dạy 
học cá nhân, dạy học theo nhóm, theo lớp, dạy học ở hiện trường, tăng cường 
trò chơi học tập.
 -Thứ ba : Đổi mới trang trí, sắp xếp phòng học để tạo môi trường học tập 
thích hợp.
 -Thứ tư : Đổi mới phương tiện dạy học, khuyến khích dùng các phiếu học 
tập, đồ dùng học tập, phương tiện kỹ thuật.
 7 Đề tài : Ứng dụng phương pháp vẽ sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn 
 cho học sinh lớp 1
 -Nhóm nhỏ ( từ 2 đến 3 học sinh )
 Trong mỗi nhóm sẽ có nhóm trưởng để liên lạc với giáo viên, điều hành 
báo cáo hoạt động của nhóm, kết quả thu nhận được của nhóm ( nhóm trưởng 
có thể luân phiên cho từng học sinh để tạo tính tự tin trước lớp ..), báo cáo kết 
quả cho cả lớp và giáo viên mà nhóm đã thực hiện.
 c. Học theo lớp :
 –Nghe giáo viên hướng dẫn học tập ( cá nhân, nhóm. . .).
 -Học sinh được trao đổi ý kiến đánh giá kết quả, chữa bài chung cho toàn 
lớp.
 d. Trò chơi học tập :
 –Tổ chức các trò chơi đòi hỏi vận dụng những kiến thức đã học để chơi. 
Có thể chơi theo nhóm hoặc cá nhân.
 e. Hoạt động thực hành ngoài lớp :
 –Thực hành đo đại lượng, tham quan, tập sử dụng các công cụ, thu thập 
số liệu phục vụ học tập toán.
 -Giáo viên có kế hoạch và tổ chức thực hiện phải chu đáo tỉ mỉ. Có phiếu 
giao việc ( câu hỏi, bảng thu hoạch ) để học sinh thực hiện.
 f. Hoạt động ngoại khóa :
 -Tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi, yếu toán. . . 
 -Tổ chức các cuộc thi Toán.
 -Tổ chức giới thiệu về lịch sử toán học, ứng dụng toán học, danh nhân 
toán học . . . 
Chương III : Dạy học các bước trong quá trình dạy ứng dụng phương pháp 
sơ đồ đoạn thẳng để dạy giải toán ở Tiểu học.
 A/.Thế nào là toán dơn , toán hợp ?
 -Toán đơn : là loại bài toán mà khi giải ta chỉ dùng một phép tính.
 -Toán hợp : là loại bài toán mà khi giải ta phải dùng từ hai phép tính trở 
lên.
 9