Giáo án Đại số Lớp 9 - Chương IV: Hàm số. Bài 1: Hàm số

 GIAÙO AÙN ÑAÏI SOÁ 9 –CHÖÔNG IV 
 2
CHÖÔNG IV: HAØM SOÁ y ax a 0 . PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT HAI AÅN
 2
 Tieát 50 §1. HAØM SOÁ y ax a 0 
I. MUÏC TIEÂU 
Kiến thức: HS thaáy ñöôïc trong thöïc teá coù nhöõng haøm soá daïng y=ax2 a 0 
 -HS bieát caùch tính gia trò cuûa haøm soá töông öùng vôùi caùc giaù trò cho tröôùc cuûa caùc bieán soá.
 -HS naém vöõng caùc tính chaát cuûa haøm soá y ax2 a 0 
Kỹ năng: - Rèn luyện kỷ năng tính toán
Thái độ: nghiêm túc học tập
 II. CHUAÅN BÒ
 -HS: OÂn laïi caên baäc hai cuûa moät soá a 0 ,ñoïc baøi ñoïc theâm trang 32
 -GV: Baûng phuï ghi baøi taäp, phieáu hoïc taäp
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP
 Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 A.GV giôùi thieäu qua veà chöông trình cuûa chöông 
 IVñaïi soá 9
 B.BAØI MÔÙI
 1.Ví duï môû ñaàu
 GV: Cho HS quan saùt hình veõ thaùp nghieâng cuûa HS: Tính vaø ñieàn vaøo caùc oâ trong baûng
 Pi–da vaø giôùi thieäu ví duï nhö SGKvaø coâng thöùc T 1 2 3 4
 s= 5t2. vôùi t=1, 2, 3, 4 thì s coù giaù trò baèng bao s 5 20 45 80
 nhieâu?
 GV: Söï töông quan giöõa s vaø t coù phaûi laø töông HS: Moãi giaù trò cuûa t xaùc ñònh moät giaù trò töông 
 quan haøm soá khoâng ? öùng cuûa s.Söï töông quan giöõa s vaø t laø töông 
 quan haøm soá.
 GV: Giôùi thieäu s=5t2 laø haøm soá baäc hai coù daïng 
 toång quaùt y ax2 a 0 
 Coøn coù nhieàu ví duï thöïc teá nhö theá. Ta seõ thaáy 
 qua caùc baøi taäp.
 Baây giôø ta xeùt tính chaát cuûa haøm soá baäc hai 
 y=ax2
 2.Tính chaát cuûa haøm soá y=ax2 HS: Traû lôøi mieäng.
 Giôùi thieäu caùc haøm soá y=2x2 vaø y= -2x2 ,goïi HS x -3 -2 -1 0 1 2 3
 duøng maùy tính tính nhanh caùc giaù trò cuûa haøm soá y=2x2 18 8 2 0 2 8 18
 ñeå ñieàn vaøo caùc baûng ôû ?1
 x -3 -2 -1 0 1 2 3
 y=-2x2 -18 -8 -2 0 -2 -8 -18
 HS: Traû lôøi mieäng.
 Ñoái vôùi haøm soá y=2x2
 HS neâu nhaän xeùt veà haøm y=2x2 tröôùc sau ñoù neâu 
 - Khi x taêng nhöng luoân luoân aâm thì giaù trò töông 
 töông töï ñoái vôùi haøm soá
 öùng cuûa y giaûm. Khi x taêng nhöng luoân luoân 
 y= - 2x2
 döông thì giaù trò töông öùng cuûa y taêng.
 Em coù nhaän xeùt gì veà hai haøm soá treân?
 Ñoái vôùi haøm soá y=-2x2
 GV: Sôû dó coù söï bieán ñoåi khaùc nhau nhö vaäy vì 
 - Khi x taêng nhöng luoân luoân aâm thì giaù trò töông 
 hai haøm soá coù heä soá a trong hai tröôøng hôïp treân 
 öùng cuûa y taêng. Khi x taêng nhöng luoân luoân 
 coù daáu khaùc nhau
 döông thì giaù trò töông öùng cuûa y giaûm.
 HS döïa vaøo baøi taäp treân neâu nhaän xeùt veà hai GIAÙO AÙN ÑAÏI SOÁ 9 –CHÖÔNG IV 
 2
 Tieát 51 §1. HAØM SOÁ y ax a 0 (bỏ)
I. MUÏC TIEÂU 
 -HS ñöôïc cuûng coá vaø naém vöõng tính chaát cuûa haøm soá y ax2 a 0 ñeå chuaån bò toát cho baøi 
ñoà thò cuûa haøm soá y ax2 a 0 
 -HS laøm ñöôïc moät soá baøi toaùn öùng duïng thöïc teá sinh ñoäng veà vaät rôi töï do,veà löïc cuûa gioù taùc 
ñoäng leân caùnh buoàm,
II. CHUAÅN BÒ
 -HS: Hoïc baøi vaø laøm baøi theo yeâu caàu tieát tröôùc ,mang MTBT
 -GV: Baûng phuï ghi baøi taäp, phieáu hoïc taäp
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP
 Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 A.KIEÅM TRA
 1.Neâu tính chaát cuûa haøm soá y ax2 a 0 HS1 : neâu tính chaát
 Cho haøm soá y 0,025.x2 a = 0,025 > 0 neân khi x > 0 thì haøm soá ñoàng 
 Haõy so saùnh: f(0,15) vaø f(0,05) bieán .
 Ta coù 0,15 > 0,05 >0
 neân f(0,15) > f(0,05)
 2.Neâu nhaän xeùt veà giaù trò cuûa haøm soá y ax2 HS2: neâu nhaän xeùt
 a 0 
 1
 1 Vì a < 0 neân giaù trò lôùn nhaát cuûa haøm 
 Cho haøm soá : y x2 tìm giaù trò lôùn nhaát cuûa 4
 4
 soá laø y = 0
 haøm soá
 B.LUYEÄN TAÄP
 1.Baøi 1/30
 a/Goïi HS ñöùng taïi choã ñoïc keát quaû (duøng MTBT) a/ 1,02 5,89 14,51 52,53
 b/Neáu baùn kính cuûa ñöôøng troøn taêng gaáp 3 laàn b/ Giaû söû R’=3R 
 Thì S’= R'2 3R 2 .9R2 9 R2 9S
 Vaäy dieän tích taêng 9 laàn
 c/Tính baùn kính cuûa hình troøn bieát S= 79,5 cm2 c/ S = 79,5 hay R2 = 79,5
 79,5 79,5
 suy ra R2 R 5,03
 (vì R > 0 )
 2.Baøi 2/31
 H: Quaõng ñöôøng rôi cuûa vaät vaø khoaûng caùch töø Toång quaõng ñöôøng rôi cuûa vaät vaø khoûng caùch töø 
 vaät ñeán maët ñaát coù moái quan heä gì vaät ñeán maët ñaát baèng 100m
 a/ Tính khoaûng caùch töø vaät ñeán maët ñaát sau a/ Quaøng ñöôøng chuyeån ñoäng cuûa vaät
 1giaây, sau 2 giaây sau 1giaây laø: s 4.12 4 m 
 sau 2 giaây laø: s 4.22 16 m 
 Ñeå tính khoaûng caùch töø vaät ñeán maët ñaát ta phaûi -khoaûng caùch töø vaät ñeán maët ñaát
 tính quaøng ñöôøng chuyeån ñoäng cuûa vaät Sau 1 giaây laø 100 – 4 = 96 (m)
 Sau 2 giaây laø 100 – 16 = 84 (m)
 b/Sau bao laâu vaät tieáp ñaát 
 b/ 4t 2 100 suy ra t 2 25 t 5 ( vì t > 0) GIAÙO AÙN ÑAÏI SOÁ 9 –CHÖÔNG IV 
 2
 Tieát 51 § 2. ÑOÀ THÒ CUÛA HAØM SOÁ y ax a 0 - BÀI TẬP 
I. MUÏC TIEÂU : Qua baøi naøy HS caàn: 
-Kiến thức: Bieát ñöôïc daïng ñoà thò cuûa haøm soá y=ax2 a 0 vaø phaân bieät ñöôïc chuùng trong hai tröôøng 
hôïp a>0, a<0.
-Naém vöõng tính chaát cuûa ñoà thò vaø lieân heä ñöôïc tính chaát cuûa ñoà thò vôùi tính chaát cuûa haøm soá.
Kỹ năng: -Rèn kỹ năng vẽ ñöôïc ñoà thò.
-Thái độ: Thấy được các biểu tượng của toán học trong thực tế. Nghiêm túc và tích cực học tập
II. CHUAÅN BÒ
 -HS:- OÂn laïi caùc tính chaát cuûa haøm soá y=ax2 a 0 
 -GV:- Baûng phuï ghi baøi taäp, phieáu hoïc taäp.
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP
A.KIEÅM TRA
 -Neâu tính chaát cuûa haøm soá y=ax2 a 0 
 -Ñieàn giaù trò thích hôïp vaøo oâ troáng trong caùc baûng sau:
 Baûng 1:
 x -3 -2 -1 0 1 2 3
 y=2x2 18 8 2 0 2 8 18
 Baûng 2:
 x -4 -2 -1 0 1 2 4
 1 1 1
 y= - x2 -8 -2 - 0 - -2 -8
 2 2 2
B.BAØI MÔÙI
GV: Ta ñaõ bieát ,treân maët phaúng toïa ñoä, ñoà thò haøm soá laø taäp hôïp caùc ñieåm M(x,f(x)). Ñeå xaùc ñònh moät 
ñieåm cuûa ñoà thò, ta laáy moät giaù trò cuûa x laøm hoaønh ñoä coøn tung ñoä laø giaù trò töông öùng cuûa y=f(x). Ta 
ñaõ bieát ñoà thò cuûa haøm soá baäc nhaát y=ax+b laø moät ñöôøng thaúng. Baây giôø ta haõy tìm hieåu xem ñoà thò 
cuûa haøm soá y=ax2 a 0 laø moät ñöôøng coù hình daïng nhö theá naøo?
 Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 *Xeùt tröôøng hôïp a > 0
 Ví duï 1: Ñoà thò haøm soá y 2x2
 -GV chuaån bò saün baûng coù keû oâ vuoâng vaø heä truïc -HS döïa vaøo baûng 1 bieåu dieãn caùc ñieåm A(-
 toïa ñoä 3;18), B(-2;8), C(-1;2), O(0;0), C’(1;2), B’(2;8), 
 -GV: Yeâu caàu HS bieåu dieãn caùc ñieåm coù toïa ñoä A’(3;18) treân maët phaúng toïa ñoä
 (x; 2x2) leân maët phaúng toïa ñoä.
 -GV veõ ñöôøng cong ñi qua caùc ñieåm (H.6/34 -HS khaúng ñònh : Ñoà thò khoâng phaûi laø ñöôøng 
 SGK) thaúng
 -GV giôùi thieäu : Ñoà thò naøy ñöôïc goïi laø parabol, 
 ñieåm O goïi laø ñænh.
 -Cho HS nhaän xeùt tæ mæ hôn veà moái lieân heä giöõa 
 söï bieán thieân cuûa haøm soá vôùi daïng ñoà thò
 Khi a > 0 
 øvôùi x > 0 haøm soá ñoàng bieán,ñoà thò coù höôùng ñi 
 leân töø traùi sang phaûi
 vôùi x < 0 haøm soá nghòch bieán,ñoà thò coù höôùng ñi GIAÙO AÙN ÑAÏI SOÁ 9 –CHÖÔNG IV 
 2
Tieát 52 § 2. ÑOÀ THÒ CUÛA HAØM SOÁ y ax a 0 - BÀI TẬP (tt)
I. MUÏC TIEÂU 
-Kiến thức: -HS ñöôïc cuûng coá veà tính chaát cuûa haøm soá y ax2 a 0 ,cuûng coá nhaän xeùt vaø chuù yù 
veàñoà thò cuûa haøm soá. -HS bieát tính heä soá a khi bieát toïa ñoä cuûa moät ñieåm,bieát caùch xaùc ñònh moät ñieåm 
thuoäc ñoà thò cuûa haøm soá y=ax2 bieát tìm toïa ñoä cuûa moät ñieåm khi bieàt tröôùc tung ñoä hay hoaønh ñoä.
-Kỹ năng: -HS ñöôïc reøn luyeän kyõ naêng veõ ñoà thò haøm soá y=ax 2 a 0 caùch tính gia trò cuûa haøm soá 
töôngöùng vôùi caùc giaù trò cho tröôùc cuûa caùc bieán soá.
-Thái độ: Thấy được các biểu tượng của toán học trong thực tế. Nghiêm túc và tích cực học tập
II. CHUAÅN BÒ
 -HS:OÂn laïi caùch veõ ñoà thò haøm soá y=ax2 a 0 
 -GV:Baûng phuï ghi baøi taäp, phieáu hoïc taäp.
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP
 Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 A.KIEÅM TRA
 1. Neâu nhaän xeùt veà ñoà thò haøm soá y=ax2 vaø caùch 
 veõ ñoà thò haøm soá.
 2.Baøi 6a,b/38 HS1: baøi 6a/38
 a) Veõ ñoà thò haøm soá y= x2 
 - Baûng gíaù trò.
 x -3 -2 -1 0 1 2 3
 y=x2 9 4 1 0 1 4 9
 - Veõ ñoâ thò: 
 HS2: caâu 1 vaø baøi 6b/38
 b) f(-8) = 64; 
 f(-1,3) = 1,69 
 f( - 0,75) =0,5625;
 f( 1,5) = 2,25
 B.LUYEÄN TAÄP
 1. Baøi 6c,d/38 c) Duøng ñoà thò ñeå öôùc löôïng caùc giaù trò 
 Ñoà thò haøm soá y x2 laø parabol treân HS:Giaù trò cuûa haøm soá taïi x = 0,5 töùc laø f(0,5)
 HS leân baûng thöïc haønh vaø ñoïc keát quaû
 2
 H: 0,5 2 bieåu thò giaù trò naøo ? (0,5) 0,25 
 ( - 1,5)2 2,25
 H:Ñeå öôùc löôïng giaù trò ñoù ta laøm theá naøo?
 (2,5)2 6,25
 d) Caùc ñieåm treân truïc hoaønh bieåu dieãn caùc soá 
 3; 7;
 H:Giaù trò cuûa y öùng vôùi x 3 laø bao nhieâu; x 3 thì y = 3
 vôùi x = 7 laø bao nhieâu x = 7 thì y = 7
 HS leân baûng thöïc haønh
 HS:Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn treân baûng.
 2. Baøi 7/38 HS: Toïa ñoä cuûa ñieåm M laø M( 2;1) 
 GV: Cho HS quan saùt hình 10 veõ saün treân baûng HS: Vì ñoà thò haøm soá y = ax2 ñi qua M coù toïa ñoä 
 1
 phuï, xaùc ñònh toïa ñoä cuûa ñieåm M. M( 2;1) neân ta coù: 1 = a. 22 Þ a = 
 4