Giáo án môn Tiếng việt Lớp 4 - Tập làm văn: Thế nào là kể chuyện?

 Thứ năm, ngày 25 tháng 8 năm 2011
 Tập làm văn
 THẾ NÀO LÀ KỂ CHUYỆN ?
I.MỤC TIÊU:
- Hiểu được những đặc điểm cơ bản của văn kể chuyện (ND ghi nhớ)
- Bước đầu biết kể kể lại một câu chuyện ngắn có đầu có cuối, liên quan đến 1, 2 nhân 
vật và nói lên được một điều có ý nghĩa (mục III).
II.CHUẨN BỊ:
 - Bảng phụ ghi sẵn nội dung BT1
 - Bảng phụ ghi sẵn các sự việc chính trong truyện: Sự tích hồ Ba Bể.
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
 ❖ Khởi động: 
 ❖ Bài cũ: 
 - Kiểm tra đồ dùng & sách vở học tập.
 ❖ Bài mới: 
 ➢ Giới thiệu bài 
 Hoạt động1: Hình thành khái niệm
 Bước 1: Hướng dẫn phần nhận xét
 Bài tập 1:
 - GV yêu cầu HS đọc nội dung bài tập - HS đọc nội dung bài tập
 1
 - Yêu cầu 1 HS kể lại câu chuyện Sự - HS khá, giỏi kể lại nội dung câu chuyện 
 tích Hồ Ba Bể. Sự tích Hồ Ba Bể 
 - GV yêu cầu HS thực hiện yêu cầu - Cả lớp thực hiện theo yêu cầu của bài 
 bài tập theo nhóm vào phiếu theo nhóm vào phiếu khổ to
 - HS dán bài làm lên bảng lớp xem nhóm 
 nào làm đúng, nhanh
 - GV nhận xét - HS nhận xét
 Bài tập 2:
 - HS đọc yêu cầu - HS đọc yêu cầu
 - Cả lớp đọc thầm lại, suy nghĩ, trả lời câu 
 hỏi 
 - GV gợi ý: 
 + Bài văn có nhân vật không ? + Không.
 + Bài văn có kể các sự việc xảy ra đối + Không. Chỉ có những chi tiết giới thiệu về 
 với các nhân vật không ? hồ Ba Bể như: độ cao, chiều dài, đặc điểm 
 địa hình, khung cảnh thi vị gợi cảm xúc thơ 
 ca 
 - So sánh bài hồ Ba Bể với sự tích hồ Ba 
 Bể ta rút ra kết luận: Bài này không phải là 
 bài văn kể chuyện, mà chỉ là giới thiệu về 
 hồ Ba Bể (dùng trong ngành du lịch, trong Tập làm văn
 NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN 
I.MỤC TIÊU:
 - Bước đầu hiểu thế nào là nhân vật (ND ghi nhớ).
 - Nhận biết được tính cách của từng người cháu (qua lời nhận xét của bà) trong câu 
 chuyện Ba anh em (Bt1, mục III).
 -Bước đầu biết kể tiếp câu chuyện theo tình huống cho trước, đúng tính cách nhân vật 
 (BT2, mục III).
II.CHUẨN BỊ:
 -4 tờ phiếu khổ to kẻ bảng phân loại theo yêu cầu BT1 
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
 ❖ Khởi động: 
 ❖ Bài cũ: Thế nào là kể chuyện? 
 - GV hỏi: Bài văn kể chuyện khác các 
 bài văn không phải là văn kể chuyện ở 
 những điểm nào?
 - GV nhận xét & chấm điểm 
 ❖ Bài mới: 
 ➢ Giới thiệu bài 
 Hoạt động1: Hình thành khái niệm
 Bước 1: Hướng dẫn phần nhận xét
 Bài tập 1:
 - GV mời HS đọc yêu cầu bài tập - 1 HS đọc yêu cầu bài
 - GV dán bảng 4 tờ giấy khổ to, mời HS - 1 HS nói tên những truyện các em mới 
 em lên bảng làm bài học 
 - HS làm bài 
 - HS lên bảng làm bài
 - Cả lớp nhận xét &sửa bài theo lời giải 
 - GV nhận xét, chốt lại lời giải đúng. đúng 
 Bài tập 2: (Nhận xét tính cách nhân vật. 
 Căn cứ nêu nhận xét) 
 - HS đọc yêu cầu bài - HS đọc yêu cầu bài
 - HS trao đổi theo cặp, phát biểu ý kiến: - HS trao đổi theo cặp, phát biểu ý kiến: 
 + Dế Mèn bênh vực kẻ yếu: Nhân vật Dế 
 Mèn khẳng khái, thương người, ghét áp 
 bức, bất công, sẵn sàng làm việc nghĩa để 
 bênh vực những kẻ yếu. Căn cứ để nêu 
 nhận xét trên: lời nói & hành động của Dế 
 Mèn che chở, giúp đỡ Nhà Trò.
 + Sự tích Hồ Ba Bể: Mẹ con bà nông dân 
 giàu lòng nhân hậu, thương người, sẵn Thứ năm, ngày 1 tháng 9 năm 2011
 Tập làm văn
 KỂ LẠI HÀNH ĐỘNG CỦA NHÂN VẬT 
I.MỤC TIÊU:
 - Hiểu: Hành động của nhân vật thể hiện tính cách nhân vật; nắm được cách kể hành 
động của nhân vật (ND ghi nhớ)..
 - Biết dựa vào tính cách để xác định hành động của từng nhân vật (Chim Sẻ, Chim 
 Chích), bước đầu biết sắp xếp các hành động theo thứ tự trước – sau để thành câu 
 chuyện. 
II.CHUẨN BỊ:
 - Giấy khổ to viết sẵn: 
 + Các câu hỏi của phần nhận xét (có khoảng trống để HS trả lời)
 + Chín câu văn ở phần luyện tập để HS điền tên nhân vật vào chỗ trống & sắp 
 xếp lại cho đúng thứ tự 
 - VBT
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
 ❖ Khởi động: 
 ❖ Bài cũ:
 ❖ Bài mới: 
 ➢ Giới thiệu bài 
 Hoạt động1: Hình thành khái niệm
 Bước 1: Hướng dẫn phần nhận xét
 - Yêu cầu 1: Đọc truyện Bài văn bị điểm - Yêu cầu 1:
 không + 2 HS giỏi tiếp nối nhau đọc 2 lần toàn 
 + GV lưu ý HS: đọc phân biệt rõ lời thoại bài
 của các nhân vật, đọc diễn cảm chi tiết 
 gây bất ngờ, xúc động: Thưa cô, con 
 không có ba – với giọng buồn.
 + GV đọc diễn cảm bài văn 
 + GV giúp HS tìm hiểu yêu cầu của 
 BT2, 3
 + Chia nhóm HS; phát cho mỗi nhóm 1 tờ + HS hoạt động nhóm
 giấy khổ to đã ghi sẵn các câu hỏi. GV lưu + HS trình bày kết quả làm bài
 ý HS: chỉ viết câu trả lời vắn tắt.
 + GV cử tổ trọng tài gồm 3 HS khá, giỏi + Tổ trọng tài tính điểm bài làm của mỗi 
 để tính điểm thi đua theo tiêu chuẩn sau: nhóm theo 3 tiêu chí GV nêu ra 
 1) Lời giải: đúng / sai
 2) Thời gian làm bài: nhanh / chậm 
 3) Cách trình bày của đại diện các 
 nhóm: rõ ràng, rành mạch / lúng túng 
 - Yêu cầu 2: - Yêu cầu 2:
 + Ý 1: yêu cầu HS ghi lại vắn tắt những + Đại diện nhóm trình bày bài, diễn giải Tập làm văn
 TẢ NGOẠI HÌNH CỦA NHÂN VẬT
 TRONG BÀI VĂN KỂ CHUYỆN
 I.MỤC TIÊU:
 - Hiểu: Trong bài văn kể chuyện, việc tả ngoại hình của nhân vật là cần thiết để thể 
 hiện tính cách nhân vật (ND ghi nhớ).
 - Biết dựa vào đặc điểm ngoại hình để xác định tính cách nhân vật (BT1, mục III); kể 
 lại được một đoạn câu chuyện Nàng tiên ốc có kết hợp tả ngoại hình bà lão hoặc nàng 
 tiên (BT2).
 - Yêu thích việc tả ngoại hình nhân vật .
 *GD KNS: Tìm kiếm và xử lí thông tin; tư duy sáng tạo.
 II.CHUẨN BỊ:
 - Bảng phụ ghi các ý về đặc điểm ngoại hình Nhà Trò – bài 1 (phần nhận xét)
 - Phiếu đoạn văn của Vũ Cao (phần luyện tập)
 - VBT
 III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
1/Bài cũ: Kể lại hành động của nhân vật
- Yêu cầu HS nhắc lại ghi nhớ trong bài? - 2 HS nhắc lại
- Trong các bài học trước, em đã biết tính cách - HS trả lời
của nhân vật thường được biểu hiện qua những - HS nhận xét
phương diện nào?
- GV nhận xét
2/ Bài mới: 
 a/ Khám phá:
 Ở con người, hình dáng bên ngoài -HS lắng nghe
thường thống nhất với tính cách, phẩm chất bên 
trong. Vì vậy, trong bài văn kể chuyện, việc 
miêu tả hình dáng bên ngoài của nhân vật có tác 
dụng góp phần bộc lộ tính cách nhân vật. Bài 
học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu & làm 
quen với việc tả ngoại hình của nhân vật trong 
bài văn kể chuyện.
 b/ Kết nối:
Hoạt động1: Hướng dẫn học phần nhận xét
- Yêu cầu HS đọc đề bài - 1 HS đọc đoạn văn, 1 HS đọc các yêu cầu 
- GV yêu cầu từng HS ghi vắn tắt ra nháp lời 1 & 2. Cả lớp đọc thầm yêu cầu của bài.
giải của bài 1, suy nghĩ để trao đổi với các bạn - Câu 1: Chị Nhà Trò có những đặc điểm 
về bài 2 ngoại hình như sau:
 + Sức vóc: gầy yếu như mới lột.
 + Thân mình: bé nhỏ
 + Cánh: mỏng như cánh bướm non, ngắn chùn 
 chùn, rất yếu, chưa quen mở.
 + Trang phục: người bự những phấn, mặc áo Thứ năm, ngày 2 tháng 9 năm 2010.
 Tập làm văn
 KỂ LẠI LỜI NÓI- Ý NGHĨ CỦA NHÂN VẬT
I.MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU:
 - Biết được cách kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật và tác dụng của nó: nói lên tính 
 cách nhận vật và ý nghĩa câu chuyện (ND ghi nhớ).
 - Bước dầu kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật trong bài văn kể chuyện theo hai cách: 
 trực tiếp, gián tiếp. (BT mục III).
II.CHUẨN BỊ:
 - Bảng phụ & 2 màu phấn khác nhau để viết 2 cách dẫn lời khác nhau: lời nói trực 
 tiếp & lời nói gián tiếp ở câu 3 phần Nhận xét.
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU:
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
 ➢ Khởi động: 
 - Bài cũ: 
 ❖ Bài mới: 
 ▪ Giới thiệu: 
 Hoạt động1: Hướng dẫn học phần nhận xét
 Bài 1:
 - Yêu cầu HS đọc yêu cầu của bài. - 1 HS đọc yêu cầu của bài
 - Yêu cầu cả lớp đọc bài Người ăn xin, viết - Cả lớp đọc bài, viết nhanh ra nháp, 
 nhanh ra nháp những câu ghi lại lời nói, ý nêu:
 nghĩ của cậu bé. + Câu ghi lại ý nghĩ:
 o Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát 
 con người đau khổ kia thành xấu xí biết 
 nhường nào!
 o Cả tôi nữa.của ông lão.
 + Câu ghi lại lời nói: Ông đừng giận 
 cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
 Bài 2:
 - Yêu cầu HS đọc đề bài - 1 HS đọc yêu cầu của bài. Cả lớp trao 
 + Lời nói & ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì đổi, trả lời câu hỏi: Cậu là một con người 
 về cậu? nhân hậu, giàu lòng trắc ẩn, thương 
 người.
 Bài 3:
 + Lời nói, ý nghĩ của ông lão ăn xin trong 2 - 2 HS đọc yêu cầu của bài. Cả lớp đọc 
 cách kể đã cho có gì khác nhau? thầm lại
 + Cách 1: Tác giả dẫn trực tiếp, nguyên 
 văn lời của ông lão. Do đó các từ xưng