Giáo án môn Toán Hình Lớp 9 - Chương III: Góc với đường tròn

 GIAÙO AÙN HÌNH HOÏC 9 –CHÖÔNG III 
CHÖÔNG III : GOÙC VÔÙI ÑÖÔØNG TROØN
 Tieát 37 §1 GOÙC ÔÛ TAÂM . SOÁ ÑO CUNG - BÀI TẬP 
I. MUÏC TIEÂU : HS caàn
 - Nhaän bieát ñöôïc goùc ôû taâm , coù theå chæ ra hai cung töông öùng , trong ñoù coù moät cung bò chaén
 - Thaønh thaïo ño goùc ôû taâm baèng thöôùc ño goùc , thaáy roõ söï töông öùng giöõa soá ño ( ñoä ) cuûa 
cung vaø goùc ôû taâm chaén cung ñoù trong tröôøng hôïp cung nhoû hoaëc cung nöûa ñöôøng troøn
 - Hs bieát suy ra soá ño ( ñoä ) cuûa cung lôùn ( coù soá ño lôùn hôn 1800 vaø beù hôn hoaëc baèng 3600 ) 
 - Bieát so saùnh hai cung treân moät ñöôøng troøn caên cöù vaøo soá ño ( ñoä ) cuûa chuùng 
 - Hieåu vaø vaän duïng ñöôïc ñònh lyù veà coäng hai cung 
 - Bieát phaân chia tröôøng hôïp ñeå tieán haønh chöùng minh , bieát khaúng ñònh tính ñuùng ñaén cuûa moät 
meänh ñeà khaùi quaùt baèng moät chöùng minh vaø baùc boû moät meänh ñeà khaùi quaùt baèng moät phaûn ví duï .
 - Bieát veõ , ño caån thaän vaø suy luaän hôïp logic 
 II. CHUAÅN BÒ 
 -GV :Thöôùc thaúng ,compa , thöôùc ño goùc 
 - HS :Thöôùc thaúng ,compa , thöôùc ño goùc
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP
 Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 B.BAØI MÔÙI
 1.Goùc ôû taâm HS suy nghó veà caâu hoûi trong hình chöõ nhaät 
 Gv yeâu caàu hs quan sat hình 1 trong SGK roài traû troøn goùc
 lôøi caùc caâu hoûi sau 
 - Goùc ôû taâm laø gì ?
 - Soá ño ñoä cuûa goùc ôû taâm coù theå laø nhöõng giaù trò 
 naøo ?
 - Moãi goùc ôû taâm öùng vôùi maáy cung ? Haõy chæ ra 
 cung bò chaén ôû hình 1a ; 1b SGK 
 Chuù yù khi coù hai ñieåm A ; B ñt ( O ) thì ta 
 luoâncoù hai cung coù chung hai muùt , ta goïi laø cung ·
 AOB laø goùc ôû taâm chaén cung AmB 
 lôùn AB vaø cung nhoû AB 
 00 A· OB 1800
 Ñeå phaân bieät cung lôùn hay cung nhoû ta thöôøng 
 duøng chöõ thöôøng m , n ñeå chæ chuùng C· OD laø goùc ôû taâm chaén nöûa ñ troøn
 ( C· OD = 1800 )
 2 . Soá ño cung 
 * Ñònh nghóa: sgk HS ñoïc ñònh nghóa
 Gv neâu ñònh nghóa(phaàn in nghieâng trong sgk) 
 vaø giaûi thích . 
 Caàn cho hs hieåu vaø phaân bieät soá ño ( ñoä ) cuûa 
 cung vaø soá ño ñoä daøi ( ñôn vò daøi ) . Trong ñònh 
 nghóa naøy ta ñeà caäp tôùi soá ño ñoä 
 - Cho hs ñoïc laïi ñn vaø yeâu caàu hs ghi ñn laïi baèng - Hs phaùt bieåu 
 kyù hieäu theo hình veõ ñaõ cho ¼ ·
 * sñ AmB sñ AOB
 * sñ A¼ B 3600 sñ A¼ B
 H: Em coù nhaän xeùt gì veà sñ cuûa cung nhoû vaø sñ n m
 cuûa cung lôùn ? 
 Khi naøo sñ cung baèng 1800 ? Khi naøo sñ cung 
 baèng 00 ? GIAÙO AÙN HÌNH HOÏC 9 –CHÖÔNG III 
 Tieát 38 §1 GOÙC ÔÛ TAÂM . SOÁ ÑO CUNG - BÀI TẬP (TT) 
I. MUÏC TIEÂU 
 - Cuûng coá caùch xaùc ñònh goùc ôû taâm, xaùc ñònh soá ño cung bò chaén hoaëc soá ño cung lôùn 
 - Bieát so saùnh hai cung , vaän duïng ñònh lyù veà coäng hai cung 
 - Bieát veõ , ño caån thaän vaø suy luaän hôïp logic .
 II. CHUAÅN BÒ
 -Gv :Thöôùc thaúng ,compa , thöôùc ño goùc , baøi traéc nghieäm treân baûng phuï 
 - Hs :Thöôùc thaúng ,compa , thöôùc ño goùc 
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP
 Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 A.KIEÅM TRA
 HS 1 : Phaùt bieåu ñònh nghóa goùc ôû taâm , ñònh 
 nghóa soá ño cung ?
 -Baøi 4 / 69 : Ñöa ñeà baøi vaø hình veõ leân baûng phuï Baøi 4/ 69
 Ta coù AT  OA taïi A ( AT laø t tuyeán ) 
 vaø AT = OA ( gt ) 
 OAT vuoâng caân taïi A
 A· OT A· TO 45 0
 Hay A· OB 45 0
 » 0
 sñ AB nhoû = 45
 HS2 Phaùt bieåu caùch so saùnh hai cung ?
 sñ A»B = 360 0 - 45 0 = 315 0
 Khi naøo sñ A»B sñ A»C + sñ C»B lôùn
 - Baøi 5/ 69: Ñöa ñeà baøi vaø hình veõ leân baûng phuï
 Baøi 5/ 69
 a) Tính A· OB
 Töù giaùc AOBM coù 
 A· OB + Mµ + Aµ + Bµ = 360 0
 A· OB = 360 0 – ( Mµ + Aµ + Bµ )
 = 360 0 - 215 0 = 145 0
 » »
 b) Tính sñ AB nhoû ; sñ AB lôùn 
 » · 0
 sñ AB nhoû = sñ AOB = 145 
 » 0 0 0
 sñ AB lôùn = 360 - 145 = 215 
 B. LUYEÄN TAÄP
 1.Baøi 6/ 69
 - Gv yeâu caàu 1 hs ñoïc ñeà baøi , moät hs khaùc leân 
 baûng veõ hình 
 a) Tính sñ A· OB ; B· OC A· OC
 AOB = BOC = COA ( c-c-c ) 
 A· OB = B· OC = C· OA 
 Maø A· OB + B· OC + C· OA = 2.180 0=360 0
 A· OB = B· OC = C· OA = 120 0 GIAÙO AÙN HÌNH HOÏC 9 –CHÖÔNG III 
 Tieát 39 §2. LIEÂN HEÄ GIÖÕA CUNG VAØ DAÂY 
I. MUÏC TIEÂU 
 Qua baøi naøy HS caàn:
 -Bieát söû duïng cuïm töø "cung caêng daây" vaø " daây caêng cung". 
 -Phaùt bieåu ñöôïc caùc ñònh lí 1 vaø 2, chöùng minh ñöôïc ñònh lí 1.
 - Hieåu ñöôïc vì sao caùc ñònh lí 1 vaø 2 chæ phaùt bieåu ñoái vôùi caùc cung nhoû trong moät ñöôøng troøn 
hay trong hai ñöôøng troøn baèng nhau.
II. CHUAÅN BÒ
 -GV: Baûng phuï, com pa, thöôùc keû.
 -HS: Baûng nhoùm, com pa, thöôùc keû
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP
 Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 A.KIEÅM TRA
 Phaùt bieåu ñònh nghóasoá ño cung? Moät HS ñöùng taïi choã traû lôøi(sgk-67).
 B.BAØI MÔÙI
 *Tìm hieåu, chöùng minh ñònh lí 1. HS nghe GV giôùi thieäu.
 GV treo baûng phuï veõ h9-sgk vaø giôùi thieäu thuaät 
 ngöõ " cung caêng daây", " daây caêng cung".
 Treo tieáp baûng phu ï: 
 Cho hình veõ 
 a) Bieát »AB C»D haõy so saùnh AB vaø CD? a) HS chöùng minh ñöôïc AOB COD (c.g.c) 
 b) Bieát AB = CD haõy so saùnh »AB vaø C»D ? Suy ra AB = CD.
 (Cho 2HS ñöùng taïi choã trình baøy lôøi giaûi, GV ghi b) HS chöùng minh ñöôïc AOB COD (c.c.c)
 · · » »
 keát quaû leân baûng) AOB COD AB CD .
 H. Toång quaùt , haõy phaùt bieåu hai vaán ñeà vöøa HS phaùt bieåu (sgk-71).
 chöùng minh treân thaønh lôøi?
 1.Ñònh lí 1: sgk/71
 GV nhaän xeùt vaø giôùi thieäu noäi dung ñònh lí1 sgk. 
 Yeâu caàu HS ñoïc vaø neâu gt,kl cuûa ñònh lí vaø 
 ñaùnh daáu sgk ñeå hoïc baøi. 
 GV treo tieáp baûng phu ïghi noäi dung baøi taäp 10 Baøi 10 /71
 sgk cuøng h12. 
 Goïi HS1 ñoïc ñeà baøi, neâu gt vaø kl cuûa baøi toaùn. 
 Cho HS ñöùng taïi choã trình baøy lôøi giaûi caâu a vaø b. 
 a) Chöùng minh ñöôïc
 AOB ñeàu neân 
 AB = R = 2cm GIAÙO AÙN HÌNH HOÏC 9 –CHÖÔNG III 
Tiết 40: LUYỆN TẬP
I- MUÏC TIEÂU
- Hieåu ñöôïc vì sao caùc ñònh lí 1 vaø 2 chæ phaùt bieåu ñoái vôùi caùc cung nhoû trong moät ñöôøng troøn hay 
trong hai ñöôøng troøn baèng nhau.
-Bieát veõ, ño caån thaän vaø suy luaän hôïp loâgic.
II- ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC
 -Baûng phuï, compa.
III- CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
 Hoaït ñoäng cuûa thaày Hoaït ñoäng cuûa troø
Kiểm tra:
Phát biểu caùc ñònh lí 1 vaø 2
Cho HS giaûi baøi taäp 13-sgk. Baøi 13/72
Goïi HS1 ñoïc ñeà baøi, neâu gt vaø kl cuûa baøi toaùn.
HS2 leân baûng veõ hình vaø trình baøy lôøi giaûi.
GV h­íng dÉn cho HS lµm bµi tËp 13 SGK 
theo hai c¸ch :
C¸ch 1 : Dïng ®Þnh nghÜa sè ®o cung trßn vµ 
hai cung b»ng nhau . Chó ý xÐt c¸c tr­êng 
hîp cô thÓ sau :
+ Tr­êng hîp t©m ®­êng trßn n»m trªn mét 
trong hai d©y song song .(H×nh A)
+ Tr­êng hîp t©m ®­êng trßn n»m ngoµi hai 
d©y song song . (H×nh B)
+ Tr­êng hîp t©m ®­êng trßn n»m trong hai 
d©y song song . (H×nh C)
C¸ch 2 : Dïng ®Þnh lý 1 cña bµi häc nµy vµ 
tÝnh ®èi xøng cña ®­êng trßn . (H×nh D)
GV höôùng daãn HS keû ñöôøng kính MN song song 
vôùi AB vaø CD roài phaân tích ñi leân tìm lôøi giaûi.
 -Tröôøng hôïp taâm O naèm giöõa hai daây song 
 song.
 Keû ñöôøng kính MN song song vôùi AB vaø CD , 
 ta coù:
 OAB caân taïi O ( OA= OB =R) neân 
GV höôùng daãn O· AB O· BA
 Maø M· OA O· AB (so le trong) töông töï 
 N· OB O· BA
 Suy ra M· OA N· OB ¼AM B»N
 Chöùng minh töông töï ta coù: M¼D N»C
Tröôøng hôïp taâm O naèm ngoaøi hai daây song song 
 ¼AM M¼D B»N N»C »AD B»C
ta laøm theá naøo? Suy ra: 
 -Tröôøng hôïp taâm O naèm ngoaøi hai daây song 
 song, c/m töông töï.. GIAÙO AÙN HÌNH HOÏC 9 –CHÖÔNG III 
 Tieát 41 §3. GOÙC NOÄI TIEÁP 
I. MUÏC TIEÂU 
 - HS nhaän bieát ñöôïc caùc goùc noäi tieáp treân moät ñöôøng troøn vaø phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa goùc 
noäi tieáp .
 - Phaùt bieåu vaø chöùng minh ñöôïc ñònh lyù veà soá ño goùc noäi tieáp 
 - Nhaän bieát baèng caùch veõ hình vaø chöùng minh ñöôïc caùc heä quaû cuûa ñònh lyù goùc noäi tieáp 
 - Bieát phaân chia caùc tröôøng hôïp 
 II. CHUAÅN BÒ
 -GV :Thöôùc thaúng ,compa , thöôùc ño goùc ;baûng phuï ghi , veõ saün hình cuûa ñònh lyù , heä quaû 
 - HS :Thöôùc thaúng ,compa , thöôùc ño goùc , baûng nhoùm 
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP
 Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 B.BAØI MÔÙI 1) Ñònh nghóa: SGK/72
 1 . Ñònh nghóa 
 - Gv ñöa hình 13 trang 73 vaø giôùi thieäu 
 B· AC laø goùc noäi tieáp chaén cung BC . Haõy nhaän 
 xeùt ñænh vaø hai caïnh cuûa goùc 
 Vaäy theá naøo laø goùc noäi tieáp ? 
 Hs traû lôøi 
 Goùc noäi tieáp laø goùc :
 -Ñænh thuoäc ñtr
 * Ñænh thuoäc ñtr
 -Hai caïnh chöùa hai daây cuûa ñtr
 * Hai caïnh chöùa hai daây cuûa ñtr
 ·
 - Yeâu caàu hs ñoïc ñònh nghóa goùc noäi tieáp . * BAC laø goùc noäi tieáp chaén cung BC
 Gv giôùi thieäu cung bò chaén * B»C laø cung bò chaén 
 -Yeâu caàu hs nhaän xeùt hai goùc noäi tieáp coù treân - Goùc noäi tieáp coù theå chaén cung lôùn hoaëc cung 
 hình vaø chæ ra söï khaùc nhau cuûa goùc ôû taâm vaø nhoû , coøn goùc ôû taâm chæ chaén cung nhoû hoaëc 
 goùc noäi tieáp nöûa ñöôøng troøn 
 H14
 Thöïc hieän ?1 * Khoâng goùc naøo laø goùc noäi tieáp vì ñænh khoâng 
 Duøng baûng phuï ñöa H14 vaø H15 naèm treân ñöôøng troøn
 H15
 Khoâng phaûi laø goùc noäi tieáp vì khoâng ñuû hai 
 caïnh chöùa daây cung cuûa ñöôøng troøn 
 2 . Ñònh lyù 2) Tính chaát : SGK
 Haõy cho bieát tính chaát goùc ôû taâm ? Vaán ñeà ñaët ra 
 lieäu goùc noäi tieáp coù quan heä gì vôùi soá ño cung bò 1
 B· AC sd B»C
 chaén khoâng ? Vaø chuùng ta seõ xeùt goùc noäi tieáp 2
 trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá naøo * Tröôøng hôïp O thuoäc moät caïnh cuûa goùc
 - Gv duøng baûng phuï veõ 3 tröôøng hôïp Noái OC 
 B· OC = B· AC + O· CA ( t/c goùc ngoaøi cuûa tam 
 giaùc )
 Maø B· AC = O· CA ( OAC caân taïi O )
 1
 Neân B· AC B· OC
 2
 Laïi coù B· OC sñ B»C ( goùc ôû taâm chaén B»C )
 Nhaän xeùt vò trí ñieåm O trong caùc hình ôû treân ?