Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Bài: Rút gọn câu và câu đặc biệt

 Giáo án Ngữ văn 7
 Nội dung 1: RÚT GỌN CÂU
 A/ LÝ THUYẾT:
 Khi nói, viết, chúng ta có thể lược bỏ một số thành phần câu, tạo thành câu rút 
 gọn. Vậy thế nào là rút gọn câu ? Khi rút gọn câu cần chú ý điều gì ? Tất cả 
 điều này sẽ được giải đáp qua bài học hôm nay.
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm.
ví dụ 1a,b SGK.
a-Học ăn, học nói, học gói, học mở.
b-Chúng ta học ăn, học nói, học gói, học mở
- Cấu tạo của 2 câu ở vd1 có gì khác nhau?
Câu b có thêm từ chúng ta.
-Từ chúng ta đóng vai trò gì trong câu? làm CN
-Như vậy 2 câu này khác nhau ở chỗ nào ? 
Câu a vắng CN, câu b có CN
-Tìm những từ ngữ có thể làm CN trong câu a ? Chúng ta, chúng em, người ta, 
người VN, cháu
-Theo em, vì sao CN trong câu a được lược bỏ ? Lược bỏ CN nhằm làm cho câu gọn 
hơn, nhưng vẫn có thể hiểu được.
-Hs đọc ví dụ 4 sgk/15.
-Trong những câu in đậm dưới đây, thành phần nào của câu được lược bỏ ? Vì sao ?
-> . câu a: Thành phần lược bỏ là vị ngữ (đuổi theo nó)
 .Câu b: Lược bỏ cả chủ- vị.
Vì như thế sẽ làm câu gọn hơn, thông tin đến nhanh hơn nhưng vẫn đảm bảo lượng 
thông tin cần truyền đạt.
-Thêm những từ ngữ thích hợp vào các câu in đậm để chúng được đầy đủ nghĩa ?
->Rồi ba bốn người, sáu bảy người / đuổi theo nó. 
->Ngày mai, tớ / đi Hà Nội.
-Tại sao có thể lược như vậy ? 
-Thế nào là câu rút gọn ? Câu rút gọn: là câu đã được lược bỏ 1 số thành phần của 
câu, nhưng người đọc, người nghe vẫn hiểu.
-Rút gọn câu để nhằm mục đích gì ? làm cho câu gọn hơn, thông tin nhanh, tránh 
lặp từ.
Hoạt động 2: HDHS tìm hiểu cách dùng câu rút gọn:
-HS đọc ví dụ (bảng phụ)
Những câu in đậm thiếu thành phần nào ? thiếu CN.
-Có nên rút gọn câu như vậy không ? Vì sao ? (Không nên rút gọn như vậy, vì rút 
 Giáo viên: Trương Bùi Minh Hùng Giáo án Ngữ văn 7
 Nội dung 2: CÂU ĐẶC BIỆT
 A/ LÝ THUYẾT:
 Câu đặc biệt là câu như thế nào? Có tác dụng gì trong khi nói và viết ? Tiết 
 học hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu về loại câu này.
*Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu thế nào là câu đặc biệt
-HS đọc phần trích 
-Câu in đậm có cấu tạo như thế nào ?
 .Câu không có chủ ngữ và vị ngữ.
-Vậy, câu đặc biệt là câu như thế nào ?
Câu đặc biệt là loại câu không cấu tạo theo mô hình chủ ngữ-vị ngữ.
-HS đọc ghi nhớ SGK/28
HS lấy ví dụ về câu đặc biệt.
Ví dụ:Chuột! Chuột kìa!
- Cần phân biệt câu đặc biệt với câu bình thường và câu rút gọn.
*Hoạt động 2: tìm hiểu tác dụng của câu đặc biệt
-HS đọc kĩ bảng SGK và đánh dấu (x) vào ô thích hợp
 .Một đêm màu xuân: Xác định thời gian, nơi chốn
 .Tiếng reo.Ttiếng vỗ tay: Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng.
 .Trời ơi ! : Bộc lộ cảm xúc
 .Sơn ! Em Sơn ! Em Sơn !: Gọi đáp
 .Chị An ơi !: Gọi đáp
-Qua việc tìm hiểu trên, em hãy cho biết câu đặc biệt thường được dùng để làm gì ?
*Tác dụng của câu đặc biệt
-Nêu lên thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn.
-Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng.
-Bộc lộ cảm xúc.
-Gọi đáp.
-HS đọc ghi nhớ SGK/29
 B/LUYỆN TẬP:
 Bài tập 1/29: Tìm câu rút gọn và câu đặc biệt trong những phần trích
 (a).
 +Câu rút gọn
 -Có khi đượcrõ ràng, dễ thấy.
 -Nhưng cũng có khi....trong hòm
 -Nghĩa là phảikháng chiến
 Giáo viên: Trương Bùi Minh Hùng