Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Bài: Sang Thu. Nói với con - Năm học 2019-2020

 Ngày 19/4/2020
 Ngữ Văn 9 HƯỚNG DẪN TỰ HỌC: PHẦN VĂN HỌC
 Bài: 1/ SANG THU - ( Hữu Thỉnh )
 2/ NÓI VỚI CON - ( Y Phương )
I .Bài : SANG THU :
 *Các em đọc kĩ bài thơ Sang Thu của Hữu Thỉnh ( SGK/ trang 70)
 -Thực hiện câu 2,3 phần đọc – hiểu văn bản ( SGK/ trang 71)
 Gợi ý: Cần chú ý các nội dung sau:
1. Cảm nhận tinh tế của nhà thơ về sự chuyển mùa.
- Hương ổi lan vào không gian, phả vào trong gió se,
- Sương chùng chình: sương đầu thu giăng mắc nhẹ nhàng chuyển động chầm 
chậm nơi đường thôn ngõ xóm...
- Dòng sông trôi thanh thản, những cánh chim trên trời bắt đầu vội vã ở buổi hoàng 
hôn.
- Mây mùa hạ vắt nửa mình...thời khắc giao mùa.
- Nắng cuối hạ nhạt, sấm bớt đột ngột...
-> Từ ngữ gợi tả diễn tả cảm xúc, trạng thái tinh tế độc đáo: bỗng, phả vào, chùng 
chình, hình như, dềnh dàng, vắt nửa mình...
2. Nét riêng của thời điểm giao muà hạ - thu được tác giả thể hiện:
 - Nhà thơ có cảm nhận tinh tế và miêu tả đặc sắc về sự giao mùa qua hương vị, 
qua vận động của gió, sương, của dòng sông, cánh chim, đám mây, nắng, mưa, 
tiếng sấm.
 Sấm cũng bớt bất ngờ
 Trên hàng cây đứng tuổi.
- ý nghĩa tả thực: hiện tượng sấm, hàng cây là thiên nhiên lúc sang thu.
- ý nghĩa ẩn dụ: sấm : là những vang động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời.
+ Hàng cây đứng tuổi: con người từng trải.
-Tác giả muốn gửi gắm suy ngẫm của mình khi con người từng trải sẽ vững vàng 
hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh của cuộc đời.
- Hữu Thỉnh cảm nhận về mùa thu êm ái, thanh bình qua cuộc sống ở làng quê.
- Bức trang mùa thu trong thơ ông thường có h/ả mượt mà, trong trẻo, được chắt 
lọc từ cuộc sống thực quanh ta nên có vẻ đẹp hài hòa thơ mộng và có nhị vận động 
thong thả, nhẹ nhàng.
-Cảm xúc của nhà thơ trước mùa thu về xao xuyến , bâng khuâng..
*. Nội dung bài thơ Cao đo nỗi buồn
 Xa nuôi chí lớn...
 Sống trên đá không chê đá gập ghềnh..
- Người đồng mình thương lắm: người miền núi từng vất vả gian nan và khổ cực 
Cao đo nỗi buồn.
- Xa nuôi chí lớn - họ không bao giờ chùn bước trước gian khó. 
- Họ tình nghĩa thủy chung không coi thường dân tộc mình nghèo đói, họ nâng niu, 
trân trọng cuộc sống.
-Họ biết chấp nhận và vượt qua gian nan thử thách.
- Người đồng mình mộc mạc nhưng giàu chí khí, niềm tin vào cuộc sống. Họ tạo 
dựng cuộc sống bằng sức lao động bằng sự trân trọng quê hương của mình.
-> Họ là những con người có cuộc sống gian nan vất vả nhưng họ biết vượt qua 
vươn lên và luôn có niềm tin vào quê hương, tương lai. 
 Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương.
 Còn quê hương thì làm phong tục
 Con ơi tuy thô sơ da thịt
 Lên đường
 Không bao gìơ nhỏ bé được
 Nghe con
** Người cha mong muốn con mình tự hào về quê hương, về người đồng mình, 
sống xứng đáng như quê hương. hãy tự tin và vững vàng trên bước đường đời.
- Người cha miền núi muốn truyền cho con lòng tự hào về cội nguồn sinh ra mình, 
tự hào về người đồng mình.
- Người cha truyền cho con kinh nghiệm sống của mình để con vào đời có ý chí.
 * Ý nghĩa bài thơ: Bài thơ là niềm tự hào của các dân tộc miền núi, nó là lời động 
viên, là niềm khích lệ lòng tự tin của các con em dân tộc miền núi xa rời làng bản 
đi học tập ở những nơi đô thị.
Đồng thời là lời nhắc nhở nhẹ nhàng đối với những ai quên quê hương, dân tộc 
mình.
- Nhà thơ tự hào về quê hương Cao Bằng của mình, tự hào về vẻ đẹp riêng của 
người dân tộc Tày nói riêng và các dân tộc miền núi nói chung.
- Chúng ta hiểu biết thêm về phẩm chất của người dân tộc miền núi, thêm yêu mến 
hơn người dân tộc miền núi. Là lời nhắc nhở chúng ta luôn tự hào yêu mến quê 
hương dân tộc mình.
 * Ghi nhớ: ( SGK/trang 74)
 *.Luyện tập: