Module bồi dưỡng thường xuyên cấp THCS - Phần 20: Sử dụng các thiết bị dạy học

Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O 
Côc nhµ gi¸o vµ c¸n bé qu¶n lÝ c¬ së gi¸o dôc 
NGUYÔN THÞ HOA – NG¤ QUANG S¥N – TRÇN TRUNG 
TµI LIÖU BåI D¦ìNG PH¸T TRIÓN N¡NG LùC NGHÒ NGHIÖP GI¸O VI£N 
T¨ng c−êng n¨ng lùc 
sö dông thiÕt bÞ d¹y häc 
vµ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin 
trong d¹y häc 
• Module THCS 20: 
 Sử dụng các thiết bị dạy học 
• Module THCS 21: 
 Bảo quản, sửa chữa, sáng tạo thiết bị dạy học 
• Module THCS 22: 
 Sử dụng một số phần mềm dạy học 
 (Dành cho giáo viên trung học cơ sở) 
NHµ XUÊT B¶N Gi¸o dôc ViÖt Nam 
NHµ XUÊT B¶N §¹I HäC S¦ PH¹M 
MỤC LỤC 
 Trang 
LỜI GIỚI THIỆU ........................................................................................................5 
Module THCS 20: Sử dụng các thiết bị dạy học .....................................................7 
A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN.....................................................................................8 
B. MỤC TIÊU TI LIỆU .............................................................................................9 
C. NỘI DUNG ..........................................................................................................10 
 Hoạt động 1: Tìm hiểu vai trò của thiết bị dạy học trong đổi mới 
 phương pháp dạy học môn học...............................................10 
 Hoạt động 2: Nghiên cứu sử dụng các thiết bị dạy học theo môn học ..........13 
 Hoạt động 3: Phối hợp sử dụng các thiết bị dạy học truyền thống 
 và hiện đại làm tăng hiệu quả dạy học môn học .....................16 
 Hoạt động 4: Tự làm một số đồ dùng dạy học theo môn học .........................17 
 Hoạt động 5: Tổng kết .................................................................................19 
D. TI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................73 
Module THCS 21: Bảo quản, sửa chữa, sáng tạo thiết bị dạy học .......................75 
A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN...................................................................................76 
B. MỤC TIÊU TI LIỆU ...........................................................................................77 
C. NỘI DUNG ..........................................................................................................78 
 Hoạt động 1: Tổng quan về thiết bị dạy học.................................................78 
 Hoạt động 2: Tìm hiểu danh mục thiết bị dạy học cho từng môn học 
 ở trường trung học cơ sở.........................................................80 
 Hoạt động 3: Bảo quản, sửa chữa một số loại hình thiết bị dạy học 
 ở trường trung học cơ sở.........................................................83 
 Hoạt động 4: Tìm hiểu vai trò của công nghệ thông tin và truyền thông 
 với các loại hình thiết bị dạy học .............................................91 
 Hoạt động 5: Tăng cường thiết kế thiết bị dạy học tự làm.............................97 
 Hoạt động 6: Ứng dụng bản đồ tư duy trong dạy học 
 ở trường trung học cơ sở.......................................................105 
 Hoạt động 7: Tìm hiểu cấu trúc phòng thiết bị dạy học ..............................114 
D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ TON BỘ MODULE .....................................................117 
E. TI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................119 
 | 3 LỜI GIỚI THIỆU 
 Giáo viên là mt trong nhng nhân t quan trng quyt nh cht lng 
 giáo dc và ào to ngun nhân lc cho t nc. Do vy, ng, Nhà nc 
 ta c bit quan tâm n công tác xây dng và phát trin i ng giáo 
 viên. Mt trong nhng ni dung c chú trng trong công tác này là bi 
 dng thng xuyên (BDTX) chuyên môn, nghip v cho giáo viên. 
 BDTX chuyên môn, nghip v cho giáo viên là mt trong nhng mô hình 
 nhm phát trin ngh nghip liên tc cho giáo viên và c xem là mô 
 hình có u th giúp s ông giáo viên c tip cn vi các chng trình 
 phát trin ngh nghip. 
 Tip ni chu kì II, chu kì III BDTX giáo viên mm non, ph thông, B 
 Giáo dc và ào to ã xây dng chng trình BDTX giáo viên và quy 
 ch BDTX giáo viên theo tinh thn i mi nhm nâng cao cht lng và 
 hiu qu ca công tác BDTX giáo viên trong thi gian ti. Theo ó, các 
 ni dung BDTX chuyên môn, nghip v cho giáo viên ã c xác nh, 
 c th là: 
 — Bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v nm hc theo cp hc 
 (ni dung bi dng 1); 
 — Bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v phát trin giáo dc a 
 phng theo nm hc (ni dung bi dng 2); 
 — Bi dng áp ng nhu cu phát trin ngh nghip liên tc ca giáo viên 
 (ni dung bi dng 3). 
 Theo ó, hng nm mi giáo viên phi xây dng k hoch và thc hin 
 ba ni dung BDTX trên vi thi lng 120 tit, trong ó: ni dung bi 
 dng 1 và 2 do các c quan qun lí giáo dc các cp ch o thc hin 
 và ni dung bi dng 3 do giáo viên la chn  t bi dng nhm 
 phát trin ngh nghip liên tc ca mình. 
 B Giáo dc và ào to ã ban hành Chng trình BDTX giáo viên mm 
 non, ph thông và giáo dc thng xuyên vi cu trúc gm ba ni dung 
 bi dng trên. Trong ó, ni dung bi dng 3 ã c xác nh và th 
 hin di hình thc các module bi dng làm c s cho giáo viên t la 
 chn ni dung bi dng phù hp  xây dng k hoch bi dng hng 
 nm ca mình. 
 | 5 NGUYỄN THỊ HOA 
Module THCS 20 
 Sö DôNG 
 C¸C THIÕT BÞ D¹Y HäC 
 SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ DẠY HỌC | 7 
 B. MỤC TIÊU TÀI LIỆU 
 Sau khi kt thúc vic hc tp, nghiên cu module này, ngi hc: 
— Nm c khái nim v TBDH và phân loi TBDH. 
— Nhn thc sâu sc hn v tm quan trng ca TBDH và xác nh c 
 vai trò ca TBDH trong i mi phng pháp dy hc môn hc. 
— Phân tích c thc trng s dng TBDH  các trng THCS. 
— S dng hiu qu TBDH truyn thng và TBDH hin i. 
— Nâng cao k nng phi hp s dng TBDH, k nng phi hp s dng 
 các TBDH truyn thng và TBDH hin i làm tng hiu qu dy hc 
 môn hc. 
— Bit t làm mt s  dùng dy hc. 
— Có ý thc s dng TBDH truyn thng và TBDH hin i trong quá trình 
 dy hc và nâng cao cht lng dy hc. 
 SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ DẠY HỌC | 9 
 Câu hi 3. Phân tích các chc nng ca TBDH. 
 Câu hi 4. Phân tích vai trò ca trong vic nâng cao cht lng dy hc. 
 Bài tp 1. Thng kê TBDH hin có  trng theo môn hc mà bn m 
 nhn theo bng di ây, i chiu vi danh mc TBDH ti thiu cp 
 THCS và a ra nhn xét v mc  áp ng cho dy hc b môn. 
 Bng 1. Danh mc TBDH môn ...... 
 Tên loi hình S lng trang b cho các khi lp 
TT Ghi chú 
 thit b dy hc Lp 6 Lp 7 Lp 8 Lp 9 
 SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ DẠY HỌC | 11 
 Hoạt động 2: Nghiên cứu sử dụng các thiết bị dạy học theo 
 môn học 
1. Mục tiêu 
 Sau khi kt thúc hot ng này, ngi hc thành tho k nng s dng 
 các TBDH môn hc. 
2. Nhiệm vụ 
 Câu hi 5. Bn gp nhng khó khn gì khi s dng TBDH vào quá trình 
 dy hc môn hc? 
 Câu hi 6. Bn  xut nhng gii pháp nào  gii quyt các khó khn 
 nêu trên? 
 Bài tp 4. Nêu u im, hn ch ca tng loi hình TBDH môn hc theo 
 bng sau: 
 Tên loi hình 
TT u im Hn ch 
 thit b dy hc 
 SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ DẠY HỌC | 13 
 Bài tp 7. Xây dng ít nht 05 k hoch bài hc trong ó th hin rõ vai 
 trò ca mt s loi hình TBDH trong vic nâng cao cht lng dy hc, 
 th hin rõ vic phi hp gia TBDH hin i và TBDH truyn thng. 
 Bài tp 8. Lp k hoch trin khai thc hành k hoch bài hc c 
 xây dng theo bng sau: 
TT Môn/Tên bài Thi gian Lp Giáo viên thc hin 
 Bài tp 9. Xây dng công c và xác nh hình thc ánh giá  mi bài dy. 
 Bài tp 10. Tin hành dy trên lp theo k hoch và ánh giá. 
3. Đánh giá 
 — Tr li câu hi 5, 6. 
 — Kt qu bài dy theo k hoch (do hc viên dy trc tip hoc do ng 
 nghip tin hành). 
 — B công c ánh giá cho tng bài (phiu câu hi,  kim tra, bài tp 
 v nhà...). 
 SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ DẠY HỌC | 15 
 Bài tp 13. Thc hành s dng Má y chi u qua  u (Overhead) và Máy 
 chiu a nng (Multi Projector). 
 Bài tp 14. Xây dng ít nht 05 k hoch bài hc trong ó th hin vic 
 phi hp gia TBDH hin i và TBDH truyn thng làm tng hiu qu 
 dy hc. 
 Bài tp 15. Lp k hoch trin khai thc hành k hoch bài hc c xây 
 dng theo bng sau: 
TT Môn/Tên bài Thi gian Lp Giáo viên thc hin 
 Bài tp 16. Tin hành dy trên lp theo k hoch và ánh giá. 
3. Đánh giá 
 — Kt qu bài dy theo k hoch (do hc viên dy trc tip hoc do ng 
 nghip tin hành). 
 — B công c ánh giá cho tng bài (phiu câu hi,  kim tra, bài tp 
 v nhà...) 
 — Kt qu thc hin các bài tp khác. 
Hoạt động 4: Tự làm một số đồ dùng dạy học theo môn học 
1. Mục tiêu 
 Sau khi kt thúc hot ng này, ngi hc: nhn thc y  v tm 
 quan trng ca t làm  dùng dy hc (DDH), có k nng xây dng k 
 hoch làm DDH và có kh nng làm mt s DDH. 
2. Nhiệm vụ 
 Da vào kinh nghim t làm DDH ca bn thân, bn hãy chia s vi 
 ng nghip bng cách thc hin mt s nhim v sau: 
 Câu hi 7. Th nào là DDH t làm? DDH t làm phi m bo nhng 
 tiêu chí nào? 
 SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ DẠY HỌC | 17