Module bồi dưỡng thường xuyên cấp THCS - Phần 23: Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh

Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O 
Côc nhµ gi¸o vµ c¸n bé qu¶n lÝ c¬ së gi¸o dôc 
TRÇN THÞ TUYÕT OANH 
TµI LIÖU BåI D¦ìNG PH¸T TRIÓN N¡NG LùC NGHÒ NGHIÖP GI¸O VI£N 
T¨ng C¦êNG N¡NG LùC 
KIÓM TRA Vµ §¸NH GI¸ KÕT 
QU¶ HäC TËP CñA HäC SINH 
• Module THCS 23: 
 Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh 
• Module THCS 24: 
 Kĩ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học 
 (Dành cho giáo viên trung học cơ sở) 
NHµ XUÊT B¶N Gi¸o dôc ViÖt Nam 
NHµ XUÊT B¶N §¹I HäC S¦ PH¹M MỤC LỤC 
 Trang 
LỜI GIỚI THIỆU ........................................................................................................5 
Module THCS 23: KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH......7 
 A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN.................................................................................8 
 B. MỤC TIÊU.........................................................................................................8 
 C. NỘI DUNG ........................................................................................................9 
 Nội dung 1. Những vấn đề cơ bản về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập 
 của học sinh ................................................................................9 
 Hoạt động 1: Phân biệt một số khái niệm về kiểm tra, đánh giá 
 kết quả học tập của học sinh. ...................................................9 
 Hoạt động 2: Xác định mục đích, chức năng của kiểm tra, đánh giá 
 kết quả học tập.......................................................................11 
 Hoạt động 3: Thực hiện các bước cơ bản trong kiểm tra, đánh giá 
 kết quả học tập của học sinh. .................................................16 
 Hoạt động 4: Xác định các yêu cầu đối với kiểm tra, đánh giá 
 kết quả học tập và tìm hiểu xu hướng đổi mới kiểm tra, 
 đánh giá kết quả học tập hiện nay. .........................................18 
 Nội dung 2. Các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập 
 của học sinh .............................................................................. 24 
 Hoạt động 1: Xác định ưu điểm và hạn chế của từng phương pháp kiểm tra, 
 đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường THCS. ..........24 
 Hoạt động 2: Xác định các yêu cầu khi sử dụng các phương pháp kiểm tra, 
 đánh giá kết quả học tập phù hợp với các mục tiêu học tập. ...30 
 Hoạt động 3 : Thực hành lựa chọn và sử dụng các phương pháp kiểm tra, 
 đánh giá kết quả học tập ở môn học cụ thể. ...........................38 
 D. TI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................40 
Module THCS 24: KĨ THUẬT KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ TRONG DẠY HỌC ............... 41 
 A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN...............................................................................42 
 B. MỤC TIÊU.......................................................................................................42 
 C. NỘI DUNG ......................................................................................................43 
 | 3 
 LỜI GIỚI THIỆU 
 Giáo viên là mt trong nhng nhân t quan trng quyt nh cht lng 
 giáo dc và ào to ngun nhân lc cho t nc. Do vy, ng, Nhà nc 
 ta c bit quan tâm n công tác xây dng và phát trin i ng giáo 
 viên. Mt trong nhng ni dung c chú trng trong công tác này là bi 
 dng thng xuyên (BDTX) chuyên môn, nghip v cho giáo viên. 
 BDTX chuyên môn, nghip v cho giáo viên là mt trong nhng mô hình 
 nhm phát trin ngh nghip liên tc cho giáo viên và c xem là mô 
 hình có u th giúp s ông giáo viên c tip cn vi các chng trình 
 phát trin ngh nghip. 
 Tip ni chu kì II, chu kì III BDTX giáo viên mm non, ph thông, B 
 Giáo dc và ào to ã xây dng chng trình BDTX giáo viên và quy 
 ch BDTX giáo viên theo tinh thn i mi nhm nâng cao cht lng và 
 hiu qu ca công tác BDTX giáo viên trong thi gian ti. Theo ó, các 
 ni dung BDTX chuyên môn, nghip v cho giáo viên ã c xác nh, 
 c th là: 
 — Bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v nm hc theo cp hc 
 (ni dung bi dng 1); 
 — Bi dng áp ng yêu cu thc hin nhim v phát trin giáo dc a 
 phng theo nm hc (ni dung bi dng 2); 
 — Bi dng áp ng nhu cu phát trin ngh nghip liên tc ca giáo viên 
 (ni dung bi dng 3). 
 Theo ó, hng nm mi giáo viên phi xây dng k hoch và thc hin 
 ba ni dung BDTX trên vi thi lng 120 tit, trong ó: ni dung bi 
 dng 1 và 2 do các c quan qun lí giáo dc các cp ch o thc hin 
 và ni dung bi dng 3 do giáo viên la chn  t bi dng nhm 
 phát trin ngh nghip liên tc ca mình. 
 B Giáo dc và ào to ã ban hành Chng trình BDTX giáo viên mm 
 non, ph thông và giáo dc thng xuyên vi cu trúc gm ba ni dung bi 
 dng trên. Trong ó, ni dung bi dng 3 ã c xác nh và th hin 
 di hình thc các module bi dng làm c s cho giáo viên t la chn 
 ni dung bi dng phù hp  xây dng k hoch bi dng hng nm 
 ca mình. 
  giúp giáo viên t hc, t bi dng là chính, B Giáo dc và ào to 
 giao Cc Nhà giáo và Cán b qun lí c s giáo dc làm u mi phi 
 | 5 
 TRẦN THỊ TUYẾT OANH 
 Module THCS 23: Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học 
 sinh 
Module THCS 23 
 KIÓM TRA, §¸NH GI¸ 
 KÕT QU¶ HäC TËP 
 CñA HäC SINH 
 KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH | 7 
 C. NỘI DUNG 
Nội dung 1 
 NHNG VN  C BN V KIM TRA, ÁNH GIÁ KT QU 
 HC TP CA HC SINH 
I. MC TIÊU 
 Sau khi hc xong ni dung này, hc viên s: 
 — Phân bit c khái nim liên quan ti kim tra, ánh giá kt qu hc 
 tp và mi quan h gia chúng. 
 — Xác nh c vai trò, chc nng, yêu cu ca kim tra, ánh giá kt qu 
 hc tp. 
 — Nhn bit c các xu hng i mi kim tra, ánh giá kt qu hc tp 
 hin nay và có ý thc tích cc thc hin i mi kim tra, ánh giá, áp 
 ng yêu cu nâng cao cht lng giáo dc. 
II. CÁC HOT NG 
Hot ng 1: Phân bit mt s khái nim v kim tra, ánh giá kt qu 
 hc tp ca hc sinh. 
 Bn ã tng kim tra, ánh giá kt qu hc tp ca hc sinh, hãy nh li 
 và vit ra quan im ca mình v mt s khái nim sau: 
 * Kt qu hc tp là gì? 
 * Kim tra là gì? 
 KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH | 9 
 n kt lun khi cha i chiu chúng vi mt tiêu chun hay tiêu chí 
 nào ó. Quá trình thu thp thông tin ó chính là quá trình kim tra. Nh 
 vy, kim tra là quá trình thu thp thông tin làm c s cho ánh giá. 
 Các thông tin thu c cn i chiu vi các tiêu chun, nh i chiu 
 câu tr li vi áp án úng, i chiu bài kim tra vit dng t lun vi 
 áp án và thang im, i chiu các phng án trong bài làm ca hc 
 sinh vi áp án úng trong bài trc nghim khách quan, i chiu biu 
 hin ca hc sinh vi thái  tích cc ca ngi hc. Quá trình i chiu 
 này chính là quá trình o lng. Khái nim o lng nói chung là s so 
 sánh, i chiu. o lng kt qu là s i chiu các thông tin thu c 
 vi tiêu chun hoc tiêu chí. o lng kt qu hc tp có mt s c 
 trng nh: th hin c  nh tính và nh lng, trc tip và gián tip. 
 Vic o lng này có tính phc tp. 
 Trên c s i chiu các thông tin thu c vi tiêu chí, giáo viên có s 
 phân tích  i n kt lun, ó là ánh giá. 
 ánh giá kt qu hc tp là quá trình thu thp, x lí thông tin v trình , 
 kh nng mà ngi hc thc hin các mc tiêu hc tp ã xác nh, 
 nhm to c s cho nhng quyt nh s phm ca giáo viên, cho nhà 
 trng và cho bn thân hc sinh  giúp h hc tp tin b hn. Nh 
 vy, ánh kt qu hc tp ca hc sinh là ánh giá mc  hoàn thành 
 các mc tiêu  ra cho hc sinh sau mt giai on hc tp. Các mc tiêu 
 này th hin  tng môn hc c th. Thông qua ánh giá kt qu hc tp 
 ca hc sinh s th hin c kt qu ca quá trình giáo dc và ào to. 
 Trong mi quan h gia kim tra, ánh giá và o lng, nu ánh giá là 
 mt quá trình thì kim tra, o lng là mt b phn ca quá trình ó.  
 ánh giá c, cn thu thp thông tin, i chiu, so sánh và i n kt 
 lun phù hp. 
Hot ng 2: Xác nh mc ích, chc nng ca kim tra, ánh giá kt 
 qu hc tp. 
 Da vào hiu bit và kinh nghim ca bn thân v các hình thc kim 
 tra, ánh giá sau: 
 — Kim tra, ánh giá vào u nm hc mi; 
 — Kim tra vn áp u gi hc, các bài kim tra 15 phút; 
 — Kim tra 1 tit; 
 — Kim tra, ánh giá  chn hc sinh gii  tng môn hc; 
 KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH | 11
 Bn hãy i chiu nhng ni dung va vit vi nhng thông tin di ây 
 và t hoàn thin nhng ni dung ã vit. 
Thông tin phn hi 
 * Kim tra, ánh giá hng vào nhiu mc ích khác nhau 
 Cho hc sinh làm bài kim tra u nm  xác nh trình  ca tng 
 hc sinh trc khi bc vào nm hc, mc ích chính là chn oán v 
 hc lc ca hc sinh  có cách tác ng phù hp. 
 Kim tra vn áp u gi hc, kim tra 15 phút trong quá trình dy hc 
 giúp cho giáo viên thng xuyên có c thông tin v hc tp ca hc 
 sinh, tìm ra nhng khó khn, nhng thiu sót trong hc tp ca hc sinh 
  giúp h hc tt hn, h tr cho quá trình dy hc. 
 Kim tra 1 tit giúp cho giáo viên nh kì có c nhng thông tin  bit 
 c tin b ca hc sinh. Thông tin ó cng giúp cho giáo viên iu 
 chnh cách dy ca mình. Mc ích chính là h tr cho dy và hc có 
 hiu qu hn. 
 Kim tra, ánh giá  chn hc sinh gii  tng môn hc có mc ích 
 chính là la chn và xp loi v thành tích hc tp ca hc sinh, d oán 
 tim nng ca hc sinh  có nhng tác ng hp lí nhm nuôi dng, 
 phát trin tim nng ó. 
 Kim tra cui hc kì, cui nm hc  xác nh mc  hc sinh t 
 c các mc tiêu hc tp ã xác nh trong chng trình hc. 
 * Kim tra, ánh giá kt qu hc tp ca hc sinh có các chc nng: 
 — Chc nng xác nhn. 
 + ánh giá thc hin chc nng xác nhn là nhm xác nh mc  mà 
 ngi hc t c các mc tiêu hc tp, ng thi làm cn c cho 
 nhng quyt nh phù hp. 
 + Chc nng này có ý ngha quan trng v nhiu mt, c bit là v mt xã 
 hi. ánh giá xác nhn bc l tính hiu qu ca quá trình giáo dc và 
 ào to. 
 + ánh giá xác nhn cung cp nhng s liu  tha nhn hay bác b s 
 hoàn thành hay cha hoàn thành khoá hc, chng trình hc hoc môn 
 hc  i n quyt nh là cp chng ch, cp bng hoc cho lên lp... 
 Nó òi hi phi thit lp mt ngng trình  ti thiu và xác nh v trí 
 kt qu ca ngi hc vi ngng này, ng thi òi hi ngi hc phi 
 KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH | 13