Module bồi dưỡng thường xuyên cấp THCS - Phần 32: Hoạt động của giáo viên chủ nhiệm

 NGUYỄN VIỆT HÙNG – HÀ THẾ TRUYỀN 
MODULE THCS 32 
 HO¹t ®éng 
 Cña gi¸o viªn CHñ NHIÖM 
 Vì vy,  xây dng tp th, phi thit lp tt các mi quan h tình cm, 
 quan h chc nng và k lut tp th. 
 — Quan h tình cm là quan h bn bè oàn kt, thân ái, tng tr, ng 
 viên khích l nhau trong hc tp, tu dng và c nhng mi quan h tình 
 cm khác. Các mi quan h này ny sinh trong hot ng, qua giao tip 
 và nó to thành ng lc thúc y s phát trin ca tp th và giáo dc 
 tng thành viên. Quan h tình cm tt p, s oàn kt, thng nht gia 
 các thành viên có ý ngha cc kì to ln i vi vic xây dng tp th. 
 Trong tp th thng có hai loi nhóm: nhóm chính thc gm t, i... 
 và nhóm không chính thc hình thành t phát, gm các em phù hp 
 nhau v tình cm, xu hng, hng thú. Trong quan h tình cm thì 
 nhóm th hai có vai trò to ln, GV cn lu ý tn dng phc v cho mc 
 ích giáo dc HS ca lp. 
 — Quan h chc nng là quan h trách nhim công vic ca các thành viên 
 trong tp th. Trong tp th, mi HS c phân công mt công vic;  
 hoàn thành nhim v, mi HS phi liên h, hp tác vi nhau và tuân th 
 các yêu cu, k hoch chung. Quan h chc nng tt p cng có ngha 
 công tác ca tp th c phi hp cht ch, mi ngi u hoàn thành 
 nhim v. 
 — Quan h t chc là quan h ca các cá nhân theo ni dung, k lut ca 
 tp th. Tt c HS phi tuân th mt cách t giác cao. Chính mi quan h 
 t chc to nên sc mnh tp th, m bo cho tp th phát trin úng 
 hng theo mc tiêu ã  ra. 
1.2. Các biện pháp xây dựng các mối quan hệ tốt trong lớp học ở 
 trường THCS 
 — GV cn xây dng môi trng hc tp thân thin, xây dng ý thc, t tng rõ 
 ràng cho tng HS. ã c vào hc  trng THCS là các em c hng 
 quyn li nên phi có trách nhim phn u trong hc tp, tu dng và rèn 
 luyn v mi mt. Vn  này cn c  cp nhiu ln vào các gi sinh 
 hot, trong các hot ng ngoi khoá làm cho các em thm nhun, không 
 chch hng phn u. GV nh hng rõ chng ng HS cn phn 
 u qua tng tun, hc kì, nm hc. 
 — Xây dng môi trng dân ch: y mnh công tác phê bình thng thn 
 gia các HS vi nhau, gia các t, ng thi cng to cho các em ý thc 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM | 39 — Phng pháp xây dng ni quy, quy tc ng x trong lp 
 — Phng pháp bi dng, hun luyn 
 — Phng pháp to tình hung giáo dc 
 — Phng pháp c vn hot ng 
 Và mt s phng pháp khác cng rt cn thit do GVCN khéo léo s dng 
  t c mc tiêu nh phng pháp àm thoi, tranh lun, phng 
 pháp nêu gng, phng pháp thi ua, khen thng, trách pht... 
a. T chc lp 
 * C lp trng, t trng hc tp 
 — i vi lp 6, GVCN nghiên cu và tm c hay ly tinh thn xung phong 
 (t ng c) lp trng, lp phó, t trng, t phó trong ngày u t chc 
 lp. Sau vài tháng  HS và GV hiu thêm v nhau thì có th cho bu 
 chính thc. 
 — i vi các lp 7, 8 và 9, GV có th va tham kho danh sách cán b lp ca 
 nm hc trc va cho HS t gii thiu và bu chn lp trng, lp phó, 
 t trng, t phó. iu quan trng là GV to cho HS nhn thc c ý 
 thc t ch và dân ch trong quá trình bu chn ngay khi các em còn 
 ngi trên gh nhà trng. 
 * Chia t và nhóm HS 
 — Chia t: 
 Chia t là  giúp GVCN qun lí lp trong sut mt nm hc. 
 + S chia t là n nh trong nm hc. 
 + Trong t có t trng, t phó, có HS  các trình  t khá, gii n 
 yu, kém. 
 + T trng, t phó do HS bu và GVCN công nhn. 
 + Chú ý không  cho HS c giao nhim v lp trng, lp phó, t trng, 
 t phó mang ý tng sai khin các HS khác. ây cng là mt nhim v 
 thuc lnh vc giáo dc o c cho HS THCS. 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM | 41 GVCN có th trò chuyn, gp g trao i trc tip hoc kt hp dùng 
 phiu yêu cu HS tr li các câu hi nh: 
 + Em có mun lp ta tr thành lp t qun tt không? Vì sao? 
 + Em có sn sàng chp nhn mt chc v lp giao cho không? Vì sao? 
 + Trong các nhim v: lp trng, lp phó vn th, lp phó lao ng — vt cht, 
 t trng, t phó, cán s môn hc, cán s vn ngh, ban báo ca lp, 
 th kí lp, tham gia i vn ngh ca lp..., em có th nhn nhim v gì? 
 + Theo em, em s c nhng bn nào có kh nng nhn các nhim v trên? 
 Vì sao? 
 + Nu là lp trng, em s làm th nào  xây dng lp t qun tt và tr 
 thành lp tiên tin? 
 — Vch k hoch thi gian tin hành bu chn 
 + Thông báo cho HS v thi gian, ni dung, yêu cu... chun b cho các em 
 có ý thc sn sàng. 
 + Chun b các phng tin nh ã nêu  trên, riêng s  v c cu t 
 chc lp nên k to, rõ trên giy ln hoc trên bng. GVCN có th yêu cu 
 mt s HS giúp . 
b. Bc trin khai 
 Vic t chc, xây dng lp t qun va là mt hot ng va là quá trình 
 giáo dc. Do vy, bc trin khai c thc hin  hai giai on sau: 
 — Giai on t chc và hun luyn c bn 
 GVCN nêu mc ích, yêu cu và ý ngha vic t chc, xây dng tp th lp 
 t qun có liên quan trc tip n trách nhim và quyn li ca mi HS. 
 Gii thiu cho HS v s  c cu t chc lp, các mi quan h và c ch 
 hot ng t qun ca tp th lp, h thng i ng cán b lp, t và các 
 cán s chc nng tng ng. 
 i vi lp u cp, GVCN có th cn c vào kt qu thm dò, tìm hiu 
 bc u, hoc ng viên tinh thn xung phong, hoc tm thi ch nh 
 i ng cán b t qun ca lp. 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM | 43 khó cho lp; hoc ph bin nhc nh các công vic ca lp, t chc c 
 báo oàn, i... Cn tránh các hot ng gây n ào. 
 + T qun tit sinh hot tp th lp hàng tun: ây là tit sinh hot tp th 
 hoàn toàn do lp t qun. GVCN ch gi vai trò c vn và cng ch xut 
 hin khi tht cn thit  giúp HS gii quyt tình hung phc tp mà các 
 em lúng túng. 
 + T qun trong các hot ng lao ng, vui chi, th thao, tham quan... 
 và các hot ng ngoài gi lên lp. Trong các loi hình hot ng này 
 u có th khai thác c nhng tim nng, kh nng t qun và hình 
 thành các k nng thun thc cho các em. 
  ánh giá kt qu v trình  t qun lí ca lp, uy tín và nng lc ca 
 i ng ct cán, GVCN có th s dng các phng pháp nh: thm dò ý 
 kin HS bng phiu, hi ý kin các GV b môn, cán b oàn trng; 
 quan sát các hot ng ca các em, tng hp các s liu thi ua ca lp, 
 ca trng, kt qu xp loi mi HS,... 
2. Tổ chức sinh hoạt lớp 
 Gi sinh hot lp là dp giúp cho cán b lp có iu kin rèn luyn k 
 nng iu hành hot ng sinh hot, ng thi cng là c hi  tt c 
 HS c gii to áp lc và c sinh hot tp th. Vì vy, xây dng mt 
 n np sinh hot cho HS là rt quan trng. Trình t sinh hot ca lp 
 thng nh sau: 
 Trình t tit sinh hot 
 — Bc 1. (Bng c chia thành 3 phn) HS Sao  và lp phó hc tp ghi 
 lên bng nhng vi phm mà bn mình mc phi. Chi i trng ph 
 bin k hoch oàn, i (C lp ghi nhng iu cn làm vào s ghi chép 
  nh và thc hin). 
 — Bc 2. Công b im thi ua trong tun ca t viên (các t trng). 
 — Bc 3. Nhn xét nhng u và nhc im chính ca lp trong tun 
 (lp trng). 
 — Bc 4. Ý kin ca HS. 
 — Bc 5. Nhn xét, dn dò ca GVCN. 
 — Bc 6. Sinh hot vn ngh (Lp phó vn th m). 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM | 45 3. Phối hợp tốt với các đoàn thể trong xây dựng tập thể HS lớp chủ nhiệm 
  mi lp hc có Chi i thiu niên hoc Chi oàn thanh niên,  các 
 oàn th trong lp hot ng có hiu qu, GVCN lp cùng phi hp vi 
 Tng ph trách i và Bí th oàn trng làm tham mu cho các em 
 hot ng. 
 — Ni dung công tác ca các chi i thng là: kt np i viên mi, sinh hot 
 i thng kì, sinh hot theo các ch , t chc tham quan, cm tri, 
 sinh hot vn ngh, thi u th dc th thao, tp nghi thc i, k nim 
 các ngày l truyn thng ca i. 
 — Ni dung công tác ca chi oàn bao gm: sinh hot chi oàn hng tháng, 
 t chc kt np oàn viên mi, k nim ngày l truyn thng 26 tháng 3, 
 k nim ngày thành lp ng 3/2, tham quan, du lch, cm tri, t chc 
 cho các em HS lp di sinh hot i... 
 Nhim v ca GVCN là giúp các em lp k hoch công tác, t chc thc 
 hin k hoch; quan trng nht là giúp HS phng pháp t chc và to 
 iu kin tt nht cho các em hot ng. Thc t cng ã chng minh 
 rng ý thc trách nhim, tính sáng to ca GVCN lp quyt nh cht 
 lng hot ng ca các oàn th trong lp. 
 Trong trng ph thông, oàn Thanh niên cng sn H Chí Minh là mt 
 t chc chính tr ca tui tr HS, di s lãnh o ca ng nhm thu 
 hút nhng HS có quá trình rèn luyn t kt qu tt trong hc tp, tu 
 dng o c, là nhng thành phn ct cán trong lp. 
 T chc oàn Thanh niên trong trng ph thông có chc nng giáo 
 dc thanh niên, HS v lí tng, o c, có ý thc, thái  và hành vi tt 
 ca mt công dân, siêng nng hc tp, tích cc tu dng, phn u, t 
 rèn luyn  tr thành nhng công dân tt ca xã hi. 
 — Nhim v ca oàn thanh niên trong nhà trng là giáo dc, ng viên 
 oàn viên thc hin tt hot ng hc tp, gi vng trt t, k cng, n 
 np hc tp, sinh hot và các mi quan h giao tip gia các cá nhân, 
 gia các tp th, gia GV và HS, t chc các hot ng ngoài gi lên lp 
 phc v các nhim v chính tr ca nhà trng và xã hi. Gii quyt c 
 nhim v này, oàn thanh niên s tr thành ni thu hút tui tr hc 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM | 47 ánh giá và s dng úng lúc, úng ch vai trò các t chc t qun ca 
 HS cng chính là to ra ng lc cho s phát trin ca tp th lp và mi 
 thành viên trong lp, m bo tt mi quan h thy — trò trong các mt 
 ca hot ng giáo dc, ng thi là c s  GVCN xác nh ni dung, 
 phng pháp và hình thc t chc vi vic xây dng mt tp th HS 
 vng mnh. 
NHIỆM VỤ HỌC TẬP 
1. Nghiên cu thông tin 1, bn hãy: 
1.1. Làm rõ s cn thit phi thit lp các mi quan h tt trong tp th. 
1.2. Trong lp hc  trng THCS, tp th c hình thành da trên nhng 
 mi quan h nào? Phân tích ý ngha, tác dng ca tng mi quan h. 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM | 49