Module bồi dưỡng thường xuyên cấp Tiểu học - Phần 16: Một số kĩ thuật dạy học tích cực ở Tiểu học

 LU THU THU 
Module TH 16 
 MéT Sè KÜ THUËT D¹Y HäC 
 TÝCH CùC ë TIÓU HäC 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 39 
 B. MỤC TIÊU TÀI LIỆU 
MỤC TIÊU CHUNG 
 Module này nhm giúp các giáo viên tiu hc có th t hc, t bi dng 
 nhng kin thc và k nng c bn v mt s KTDH tích cc  tiu hc  
 có th thc hin c nhim v i mi PPDH theo hng phát huy tính 
 tích cc hc tp ca hc sinh. 
MỤC TIÊU CỤ THỂ 
 Hc xong module này, HV cn t c nhng yêu cu sau: 
1. Về kiến thức 
 — Trình bày c khái nim và mi quan h gia KTDH tích cc và PPDH 
 tích cc. 
 — Nêu c mc ích, tác dng, cách tin hành và yêu cu s phm khi s 
 dng mt s KTDH tích cc  tiu hc. 
2. Về kĩ năng 
 Có k nng vn dng có hiu qu mt s KTDH tích cc vào các môn hc 
  tiu hc. 
3. Về thái độ 
 Có ý thc vn dng các KTDH tích cc trong quá trình dy hc các môn 
 hc  tiu hc. 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 41 
 nhiu QDH, cng nh có nhng KTDH c s dng trong nhiu 
 PPDH khác nhau. 
 Ví d: K thut t câu hi c dùng cho nhiu phng pháp nh: phng 
 pháp vn áp, phng pháp àm thoi, phng pháp tho lun,... 
 — Vic phân bit gia PPDH và KTDH ch mang tính tng i, nhiu khi 
 không rõ ràng. 
 Ví d: ng não ( brainstorming) có trng hp c coi là PPDH, có 
 trng hp li c coi là mt KTDH. 
 — Có th có nhiu tên gi khác nhau cho mt KTDH. Ví d: S  t duy 
 còn c gi là bn  t duy , lc  t duy ... 
 2) KTDH tích cc là thut ng dùng  ch các KTDH có tác dng phát 
 huy tính tích cc hc tp ca HS. 
 Ví d: K thut ng não, k thut khn tri bàn, k thut mnh ghép, k 
 thut hi và tr li,... 
 KTDH tích cc là thành phn ca các PPDH tích cc, là th hin QDH 
 phát huy tính tích cc hc tp ca HS. 
2. CÁC HOẠT ĐỘNG 
Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm kĩ thuật dạy học 
 — c mc 1. Thông tin ngun trang 42. 
 — Tr li các câu hi sau: 
 1) K thut dy hc là gì? 
 2) K thut dy hc có quan h nh th nào vi PPDH? Cho ví d. 
Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm kĩ thuật dạy học tích cực 
 — c mc 2. Thông tin ngun trang 43. 
 — Tr li các câu hi sau: 
 1) KTDH tích cc là gì? 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 43 
 2. Hãy in vào bng di ây tên các KTDH tích cc mà bn ã s dng, 
 ã c hc hoc ã bit qua c sách báo, tài liu, trao i vi bn bè, 
 ng nghip,... 
 KTDH tích cc KTDH tích cc 
 KTDH ã bit 
 ã s dng ã c hc 
Nội dung 2 
 KĨ THUẬT ĐẶT CÂU HỎI 
1. THÔNG TIN NGUỒN 
 c Mc 3.1, trang 48 — 60, Tài liu Dy và hc tích cc, Plan, 2011. 
2. CÁC HOẠT ĐỘNG 
Hoạt động 1: Tìm hiểu mục đích đặt câu hỏi 
 Da vào kinh nghim dy hc ã có, bn hãy cho bit: 
 — Ngi GV thng t câu hi khi nào? Mc ích ca vic t câu hi là gì? 
 — Vic t câu hi ph thuc vào nhng yu t nào? 
Hoạt động 2: Tìm hiểu kĩ thuật đặt câu hỏi theo các cấp độ 
 nhận thức 
 Bn hãy cùng vi các ng nghip trong t chuyên môn/trong trng 
 tho lun, t câu hi ví d cho mi cp  nhn thc và xác nh mc 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 45 
 — Khi nào GV thng s dng câu hi óng? 
 — Th nào là câu hi m? Cho ví d. 
 — Khi nào GV thng s dng câu hi m? 
Hoạt động 4: Tìm hiểu các yêu cầu khi đặt câu hỏi 
 Bn hãy tho lun vi các ng nghip trong t chuyên môn/trong 
 trng v các câu hi di ây: 
 — Th nào là câu hi tt? Cho ví d. 
 — Các yêu cu khi t câu hi? 
 — Các yêu cu v ng x ca GV khi hi HS? 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 47 
 Mc tiêu Tác dng 
 Cp  Cách t câu hi 
 t câu hi i vi HS 
 nhn thông tin. bài hc. Chng minh .... 
 — Bit cách so 
 sánh các yu t, 
 các s kin... 
 trong bài hc 
3. Vn Nhm kim tra kh —Giúp HS hiu — Cn to ra nhng tình 
dng nng áp dng c ni dung hung mi, các bài tp, 
 nhng thông tin ã kin thc các ví d giúp HS vn 
 hc vào tình hung dng các kin thc ã 
 mi hc. 
 — a ra nhiu phng 
 án tr li khác nhau  
 HS la chn. 
4. Phân Nhm kim tra kh Giúp HS suy — Thng s dng nhng 
tích nng phân tích ni ngh, tìm ra c cm t  hi nh: Ti 
 dung vn , t ó các mi liên h sao...? Em có nhn xét gì 
 tìm ra mi liên h gia các hin v...? Em có th din t 
 hoc chng minh tng, s kin,...; nh th nào...? 
 mt lun im, t din gii hoc — Câu hi phân tích 
 hoc i n kt lun a ra c kt thng có nhiu li gii. 
 lun riêng; t ó 
 phát trin c 
 t duy logic. 
5. Tng Nhm kim tra kh Kích thích s — Cn to ra nhng tình 
hp nng sáng to ca sáng to ca HS, hung, nhng câu hi 
 HS trong cách gii hng các em khin HS phi suy oán, 
 quyt vn , các  tìm ra nhân t có th t do a ra 
 xut, các câu tr li. mi. nhng li gii mang tính 
 sáng to riêng ca mình. 
 — Cn có nhiu thi gian 
 chun b. 
6. ánh Nhm kim tra kh Thúc y s tìm Thng s dng các cm 
giá nng óng góp ý tòi tri thc, xác t  hi nh: 
 kin, s phán oán nh giá tr ca — Em có nhn xét nh th 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 49 
 Hoạt động 4 
 — Câu hi tt là câu hi: 
 + To ra c mt xung t v nhn thc hay to ra c mt th thách 
 va sc v trí tu, giúp HS phát trin t duy. 
 + To hng thú cho HS. 
 + Khuyn khích, to tin  cho HS tip tc tìm tòi, khám phá nhng thách 
 thc mi khó khn, phc tp hn trong hc tp. 
 Ví d: 
 + iu gì có th xy ra nu tr em không c bày t ý kin v nhng vn 
  có liên quan n tr em? 
 + Nu c tham gia Tri hè thiu nhi quc t, em s k vi các bn thiu 
 nhi quc t nh th nào v quê hng T quc Vit Nam? 
 — Các yêu cu khi t câu hi: 
 + Câu hi phi c th, ngn gn. 
 + Câu hi phi rõ ý mun hi. 
 + Câu hi phi mang tính khách quan, không áp t. 
 + Câu hi phi phù hp vi ch . 
 + Câu hi phi phù hp vi c im và trình  HS. 
 + Câu hi phi phù hp vi qu thi gian, vi hoàn cnh, vi vn hoá a 
 phng. 
 + Câu hi phi kích thích HS suy ngh, t duy. 
 + Câu hi phi to c hng thú cho HS. 
 + Không hi nhiu câu hi trong cùng mt thi gian. 
 + Các câu hi phi c sp xp mt cách hp lí, logic. 
 — Các yêu cu v ng x ca GV khi hi HS: 
 + Dng li sau khi hi  HS có thi gian suy ngh. Có th nhc li câu hi 
 nu HS yêu cu. 
 + Phân phi câu hi cho c lp, không nên ch tp trung vào mt s HS. 
 + Tôn trng, lng nghe ý kin HS, khen ngi, ng viên khi HS tr li tt. 
 + Khuyn khích, gi ý, to c hi cho HS tr li li khi các em không tr li 
 c câu hi. 
 + Không chê bai, ma mai, làm tn thng HS. 
 + Tp trung vào trng tâm, không i lan man. 
 + Tránh nhc li câu tr li ca HS cng nh t tr li câu hi mình t ra. 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 51 
 + Vic s dng k thut khn tri bàn có tác dng gì i vi HS? i vi GV? 
 + K thut khn tri bàn c tin hành nh th nào? 
 — Bn hãy tho lun vi các ng nghip v nhng câu tr li ca bn. 
Hoạt động 2: Tìm hiểu các yêu cầu sư phạm khi sử dụng kĩ thuật 
 khăn trải bàn 
 Bn hãy tho lun vi các ng nghip trong t chuyên môn, trong 
 trng v các yêu cu s phm khi s dng k thut khn tri bàn. 
Hoạt động 3: Thực hành sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn 
 — Bn hãy thit k mt hot ng dy hc có s dng k thut khn tri bàn 
 và tin hành dy hot ng này trên lp ca bn. 
 — T ánh giá nhng thành công/ hn ch ca bn khi thc hin k thut 
 này và hng bn s khc phc. 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 53 
 + Chia giy A0 thành phn chính gia và phn xung quanh, tip tc chia 
 phn xung quanh thành các phn tng ng vi s thành viên ca 
 nhóm. (Ví d: Chia phn xung quanh thành 4 phn nu nhóm có 4 thành 
 viên, nh trong hình v.) 
 + Mi thành viên s suy ngh và vit các ý tng ca mình (v mt 
 vn  nào ó mà GV yêu cu) vào phn cnh "khn tri bàn" trc 
 mt mình. 
 + Tho lun nhóm, tìm ra nhng ý tng chung và vit vào phn chính 
 gia "khn tri bàn". 
Hoạt động 2 
 Yêu cu s phm khi s dng k thut khn tri bàn: 
 • Câu hi tho lun là phi là câu hi m. 
 • Nhóm không nên có quá ông HS, ch nên t 4 — 6 HS. 
 • Nu s HS trong nhóm ông, có th phát cho HS nhng phiu giy nh 
  ghi ý kin cá nhân, sau ó ính vào phn xung quanh “khn tri bàn”. 
 • Khi tho lun, ính nhng phiu giy ghi các ý kin ã c nhóm 
 thng nht vào phn gia “khn tri bàn”. Nhng ý kin trùng nhau có 
 th ính chng lên nhau. 
 • Nhng ý kin không thng nht, cá nhân có quyn bo lu và c gi 
 li  phn xung quanh “khn tri bàn” 
4. ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 3 
 1. Vì sao nói k thut khn tri bàn thúc y s tham gia tích cc ca HS? 
 2. Vì sao câu hi tho lun trong k thut khn tri bàn nên là câu hi m 
 ch không nên là câu hi óng? 
 MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC | 55